Paul den Engelsen is al enkele jaren verbonden als bewaarspecialist bij Tolsma-Grisnich in Emmeloord. Den Engelsen runt daarnaast samen met zijn broer ook een eigen akkerbouwbedrijf. Een ideale combinatie, omschrijft hij zelf. “Ik weet wat er speelt en kan met de klanten in gesprek gaan over de keuzes die wij op het bedrijf maken en die zij (willen) maken. Tolsma levert niet alleen de systemen, maar we ondersteunen in het totale proces voor het zo goed mogelijk drogen en bewaren van producten. Zeker in een jaar als dit: als je een partij goede uien, aardappelen of peen in de schuur hebt liggen – dat kan lang niet iedereen zeggen dit jaar – en de prijzen zijn hoog, dan is het belangrijk om daar goed op te passen.”
De dag van Den Engelsen start met een bakje koffie en een blik op de agenda. In het bijzijn van enkele collega’s wordt aan de gezellige koffietafel de laptop geopend. Al snel heeft Den Engelsen een route voor ogen die langs diverse klanten voert. “Iedere klant heeft zijn eigen aandachtspunten. Ik probeer zoveel mogelijk aanwezig te zijn op momenten dat de ondernemer in een cruciale fase zit. Zo ga ik vandaag onder meer in gesprek met een teler die net zijn uien binnen heeft en bij een nieuwe klant die onze Vision Control klimaatcomputer gaat gebruiken om het klimaat in de bewaarplaats optimaal te beheersen.”
Opfriscursus
Het grote voordeel voor een bedrijf als Tolsma is dat hun bewaaradviseurs midden in de akkerbouwgebieden wonen. Het duurt dan ook slechts tien minuten voordat Den Engelsen vanuit het kantoor in Emmeloord arriveert bij het eerste bezoekadres in Ens. Eén telefoontje bij aankomst volstaat om Jan Niklaas Zuidveld naar de bewaarplaats te krijgen. “De eerste uien zijn net van het land”, vertelt hij meteen trots. De omstandigheden zijn op dat moment perfect om te oogsten en dus is Zuidveld erg druk, maar voor Den Engelsen maakt hij tijd. “Het is altijd prettig om even met iemand te kunnen praten die je even een opfriscursus geeft. Een bevestiging dat je het goed doet en dat de instellingen allemaal kloppen.”
Inschatting
Het eerste wat beide mannen doen, is de bulkbewaring van dichtbij bekijken. “Ik probeer een inschatting te maken hoe de uien binnen zijn gekomen. Optisch ziet het er goed uit, ik zag een paar uien met fusarium”, constateert Den Engelsen. “Ik zie hier niet veel problemen. Wel zou ik de relatieve vochtigheidsmeting iets dieper tussen de uien plaatsen. De lucht die over de bewaring trekt heeft anders te veel invloed op de gemeten relatieve vochtigheid.”
“Twee weten meer dan één”
Zuidveld knikt instemmend en vraagt nog wat advies over de instellingen van de luiken en de ventilatie. “Vorig jaar hadden we heel veel problemen in de bewaring. Dat was bijzonder lastig om onder controle te krijgen en dan is het heel belangrijk een klankbord te hebben, want twee weten er meer dan één. Dit jaar hebben we geautomatiseerde kachels geïnstalleerd om beter te drogen als het nodig is. Hopelijk kunnen we daarmee de problemen voor zijn en voorkomen.” Den Engelsen bevestigt dat dergelijke maatregelen noodzakelijk zijn, vooral als er temperatuurverschillen optreden. “Daar begint het mee. Temperatuurverschillen wil je zo snel mogelijk egaliseren, zodat je de box als één kunt behandelen. Bij uien – en zeker bij aardappelen – is een gelijke temperatuur enorm belangrijk. Dat zagen we ook vorig jaar bij dit bedrijf. De temperatuurvoelers lieten veel temperatuurverschillen in de partij zien.”
Bewaarcomputer
De Tolsma Digistore klimaatcomputer stuurt de ventilatoren, de luiken en de kachels die Zuidveld heeft automatisch aan. De meerwaarde van een bewaarspecialist als Den Engelsen is dat er met name in de beginfase gestuurd wordt in het droogproces. “Wat we nu de eerste weken gaan doen, is continu ventileren, waarbij we de luiken automatisch laten meesturen: als de buitentemperaturen en de luchtvochtigheid gunstig zijn, dan pakken we buitenlucht mee, zijn die niet gunstig dan draaien we intern. Zo kunnen we de uien snel droog krijgen en een succesvolle bewaarcyclus opstarten.”
“Uien zo snel mogelijk drogen met zo min mogelijk gasverbruik”
Op zich vertelt Den Engelsen geen nieuwe dingen aan Zuidveld, maar samen kijken naar het geoogste product, de instellingen van de bewaarcomputer en het tijdig bijsturen betekent uiteindelijk wel een veel betere bewaarkwaliteit gedurende de hele bewaarcyclus. “Het is heel leerzaam om met Paul de verschillende opties te bespreken. Hij wijst mij op dingen die een beetje weggezakt waren. Ik ben niet het hele jaar met die bewaarschuur bezig en Paul wel. Daardoor gaat het instellen allemaal een stuk sneller en dat is heel prettig. Nu de uien weer binnen liggen, loop ik wel drie á vier keer per dag door de schuur om te kijken hoe de temperatuur en de RV is. Soms moet je bijsturen en dan is het de vraag of de kachel aan moet of niet. We proberen de uien zo snel mogelijk droog te krijgen en zo weinig mogelijk gas te verbruiken. Dan zijn de adviezen van Paul wel heel zinvol.”
Goede begeleiding
“Hij draagt met zijn kennis bij aan een goed en constant droogproces, gasbesparing en een stukje extra zekerheid dat je op de goede manier bezig bent. De laadomstandigheden waren heel goed, weinig loof en goede productkwaliteit. Het is in die zin geen moeilijker jaar dan anders, maar je wil dat het product net zo mooi de bewaring uitgaat als het ingegaan is. Daarom ben ik heel blij met Tolsma en de begeleiding van Paul. Het bedrijf verkoopt niet alleen hoogwaardige producten voor de bewaring, maar ook in de after sales zijn ze heel sterk. Niet alleen met bezoekjes van bewaarspecialisten, zoals Paul, maar ook met bijeenkomsten als er iets speelt. Dat onderscheidt ze van veel con-collega’s.”
Volgende keer nemen we met Den Engelsen een kijkje bij akkerbouwbedrijf Luimes. Daar is door Tolsma-Grisnich een nieuw ventilatiesysteem geïnstalleerd met een kistenbewaring voor pootgoed. Met een nieuw systeem en een nieuwe bewaarcomputer (Vision Control) is het belangrijk om dit in goede banen te leiden. Den Engelsen bekijkt dan of het product de eerste fase van dit nieuwe bewaarseizoen goed doorkomt.
