Een zaailing als ras op de rassenlijst krijgen, is de droom voor menig pootgoedkweker. Voor kleine handelshuizen is het aanmelden van een nieuw ras een zeer kostbare zaak. Dat gebeurt daarom weloverwogen. Eén keer per jaar worden op een aantal dagen aan het begin van november, vooral geconcentreerd in en rond de Noordoostpolder, rassenshows georganiseerd. Een moment waar pootgoedtelers uit Nederland en handelaren uit de hele wereld zich laten bijpraten over interessante rassen.
Vaak worden de schijnwerpers op één of twee poters gezet, die nieuw zijn aangemeld. Twee jaren is het vanwege corona enigszins stil geweest. Dat betekent ook twee extra jaren nadenken over welke rassen door de handelshuizen worden voordragen. Akkerbouwkrant maakte een ronde langs verschillende shows van ‘kleine handelshuizen’ en tekende een tendens op. Na zo’n seizoen met veel phytophthora worden vooral de toleranties en resistenties voor het voetlicht gebracht.
In twee delen presenteren we u de belangrijkste bevindingen van de 11 handelshuizen, waarmee de akkerbouwkrant in gesprek is gegaan.
Germicopa
Gebiedsmanager Harry van de Vijver van het Franse Germicopa licht bij de uitstalling in Beach Club Lemmer het ras Decibel uit. Een tafelaardappel, die ook met schil kan worden gekookt. “Een consumptieras met bovengemiddelde resistenties voor de meest voorkomende ziekten. Het is een stabiel ras, dat zijn potentieel de laatste jaren met de droogte heeft bewezen. Maar ook dit seizoen, met compleet andere condities bleef Decibel stabiel in opbrengst en eigenschappen. Het is een vrij ongecompliceerd ras zonder echte uitglijders.”
Volgens Van de Vijver wordt Decibel in Nederland nog niet geteeld, maar is het een zeer interessant ras. Catimini is ras met een hoge knolzetting en ziet Van de Vijver echt als een tegenhanger van de Hanza. “Een klein veldgewas, maar er zitten zomaar veertig knollen per struik onder. Catimini heeft een donkergele vleeskleur. Het is bovendien en ras waar we in België een proefteelt draaien voor de verwerkende industrie. Het ras ligt nu gerooid in de schuur en wordt in november verwerkt. De eerste fabriek toont zich heel tevreden.”
Luneba is een nieuw zetmeelras waar Germicopa een proefteelt is gestart voor de verwerking tot vlokken. Met name de wratziekteresistentie, de hoge knolopbrengst en het hoge tot zeer hoge zetmeelgehalte maakt dat er flink aan de Luneba wordt getrokken.
Plantera
Vitabella is het belangrijkste ras van aardappelhandelshuis Plantera uit Marknesse, maar de Sherman en Vicenta zijn relatief nieuwe rassen waar de schijnwerpers ook op worden gericht. “Sherman is een ‘baker’, die enorm wordt gewaardeerd op smaak. Virusresistentie, opbrengst en schilkwaliteit zijn ook belangrijke veredelingsaspecten. Het is een ras dat zich in het Verenigd Koninkrijk moet manifesteren. Vanwege de Brexit is het niet makkelijk om het ras daar te krijgen. Dat is lastig. Op dit moment wordt er ongeveer vijf hectare geteeld en komt er honderd ton in de markt. Voor een nieuw ras is dat een mooi niveau”, stelt directeur Gerard Bovée van Plantera.
Vicenta is een vroeg bulkras, dat heel snel grof wordt en dus grote knollen geeft. “Omdat de aardappel in korte tijd een enorme opbrengst geeft, hoeft die niet lang op het veld te staan. Het is een sterke plant, die ook met schaduw op de grond en minder water doorgroeit. Met het oog op duurzaamheid is dit een interessant ras.” Bovée stelt dat de twee nieuwe rassen goed passen bij de filosofie van Plantera. “We focussen ons op rassen die een low input hebben en waar ook minder bestrijdingsmiddelen nodig zijn. Dat is interessant voor bio, in onze ogen een groeimarkt. Ook voor de gangbare teelt zijn resistente rassen interessant. Je hoeft maar één keer te spuiten, dat scheelt.”
TPC
Jos Bus, agronomist bij The Potato Company (TPC), haalt zaailing WW14-174 naar voren. Een ras dat beschikt over de hele range AM-resistenties en voor wratziektes. Drie fritesfabrikanten verwerken de lange ovale aardappel, die in het segment van Innovator valt en er ook qua huid en lengte op lijkt. “Met een opbrengst van gemiddeld tien ton ligt die wel vijftien procent hoger. Deze is wel wat witter van kleur. Twee jaren lang hebben we de zaailing beproefd zonder kiemremming en hij blijft volledig overeind qua bakkwaliteit. Bij het reconditioneren in de koude bewaring gaan de koude suikers er uit.”
TPC hoopt het komende jaar het ras te introduceren. “Het is een vrij unieke zaailing. De verwachting is dat met de bewaareigenschappen er deuren worden geopend. Een besparing van twee tot drie cent per kilo op de koelkosten. Wat ook belangrijk is, is dat er geen residu wordt aangetroffen, waardoor de Duitse markt interessant wordt. We hebben de afgelopen twee jaren een pas op de plaats gemaakt en daarom het nummer nog niet aangemeld. Dit heeft als voordeel gehad dat we nog meer overtuigd zijn geraakt. We denken dat de zaailing meer te bieden heeft dan Innovator omdat die in meer gebieden geteeld kan worden. Qua opbrengst is onze zaailing op z’n minst competitief of misschien nog wel beter. Uiteindelijk moet er ook geld verdiend worden.”
Agroplant
“Eén nadeel, Red Sky is roodschillig.” Productmanager Gerard Schenk van Agroplant kan verder weinig nadelen van het nieuwe chipsras opnoemen. Red Sky is dit jaar aangemeld en daarmee het eerste chipsras waarmee het aardappelhandelshuis uit Medemblik de markt betreedt. “Groot voordeel zijn de negentig groeidagen tot een goed onderwatergewicht. Red Sky valt dus vroeg in seizoen te chippen. In Griekenland bijvoorbeeld vindt zo’n vroeg ras gretig aftrek. Verder is de aardappel goed te bewaren, het kent een goede kiemrust en heeft goede bakeigenschappen.
We hebben er hoge verwachtingen van. Omdat het ons eerste chipsaardappel is, is het des te leuker om het ras te introduceren.” AgroPlant heeft een pool van telers waar ze het ras kwijt kan. “Nu gaan we echt opbouwen. In twee, drie jaren willen we ieder jaar qua pootgoedareaal opschalen, zodat we in het derde of vierde jaar een goede productie draaien, en kunnen leveren aan diverse afnemers .”
De Nijs
Het middelvroege fritesras Hind is voor De Nijs uit Warmenhuizen een speerpunt. Een aardappel die volgens productmanager Jan-Paul Bandsma over de hele wereld groeit. “Van Zweden tot Uruguay en zelfs in Afrika. Als exportmarkt wordt er naar Afrika en de mediterrane gebieden gekeken. Het is een grote aardappel waarvan goed patat gesneden kan worden. Dus een thuisfrieter, maar verder heel veelzijdig.” Het plantgoed wordt in Nederland geteeld en vervolgens geëxporteerd. “In het veld merken we hoe robuust het ras is. Hind heeft een lage stikstofbehoefte en een sterk wortelgestel. Het ras blijft maar doorzetten en goede opbrengsten houden.”
Bandsma: “Als klein handelshuis moet je bewuste keuzes maken. Hind heeft zit op proefveldniveau goed bewezen, maar we hebben toch nog redelijk lang gewacht om het ras aan te melden. Hoogwaardig uitgangsmateriaal is duur en ook het aanmelden van een nieuw ras is geen goedkope aangelegenheid.”
Geersing Potato Specialist
Met veertig hectare is het phytophthora-resistentie fritesras Cammeo het vlaggenschip in het pakket van Geersing Potato Specialist uit Emmeloord. Het middelvroeg grove lichtgele tafelaardappelras Camillo is nieuw in het assortiment en het ‘kindje’ van Cammeo. “Een exportras, maar misschien ook wel voor Nederlandse markt”, denkt Marcel Geersing. “Het is één van de sterkste phytophthora-resistente rassen. BioNext gaf Camillo een 9,5 in veldproeven met robuuste rassen. Ook tegen schurft doet Camillo het goed. Eigenlijk alle eigenschappen die Cammeo ook heeft, alleen is dat ras meer een frieter. Camillo is meer vastkokend. In de biologische sector kan het ras behoorlijke groeien.”
Peter Pan is een andere consumptieaardappel waar Geersing Potato veel potentie in ziet. Vooral vanwege de phytophthora-resistentie op basis van het R8-gen maakt het ras voor de biosector zeer interessant. “De geelvlezige aardappel heeft een erg goede smaak”, vertelt Jan-Eric Geersing. “Peter Pan kook zeer vast, met behoorlijk droge stof gehalte. Ook heeft het ras een hoog percentage kriel knollen. Vanwege de dikke ogen, zat er wat twijfel, maar misschien kan het wat worden. Het ras moet nog aangemeld worden.”
In deel twee komen de handelshuizen Den Hartigh, Meijer Potato, Royal ZAP/SemAgri, Europlant en Interseed Holland aan het woord.
Dit is een artikel uit de Akkerbouwkrant. Wil je deze thuis ontvangen? Klik hier.
Tekst en beeld: Martin de Vries
