Bent u benieuwd naar het grote boerenprotest wat vandaag gehouden wordt? Had u er graag bij willen zijn maar was u verhinderd? Volg ons dan middels onze liveblog, waar we de belangrijkste hoogtepunten op een rij zetten.
Woensdagochtend: Naar schatting hebben zich in De Bilt zich zo'n 3.000 boeren met tractoren gemeld om te protesteren bij het RIVM, aldus het ANP. Dit terwijl er volgens burgemeester Potters van De Bilt slechts 1.500 tractoren aangemeld waren. Daarnaast verscheinen overal in het land bij boerderijen, maar ook bij burgerwoningen de driekleur in de masten. Maar wel omgekeerd, als teken van nood. En steun aan de boeren.
Hij hangt weer! #agractie #boerenprotest #Boerenactie #trotsopdeboeren #Ameland #FDF pic.twitter.com/0HsmrHGAtH
— Gerben ???? (@GerbenBorsch) October 16, 2019
09:00 uur: Het Algemeen Dagblad meldt dat een aantal boeren heeft geprobeerd per auto naar het gebouw van het RIVM te gaan. Deze zijn per direct teruggestuurd. Volgens een politiewoordvoerder gebeurde dit zonder problemen.
09:30 uur: Het AD geeft aan dat een woordvoerder van Defensie heeft aangegeven dat het leger op verzoek van de gemeente bijstand in De Bilt verleent met materieel. Volgens het AD gaat het hier onder meer om legertrucks die verschillende getuigen al gezien hadden.
09:40 uur: Een woordvoerder van de ANWB gaf aan dat de grootste drukte op de Nederlandse wegen aan het afnemen was, al werd er wel bij vermeld dat dit niet geldt voor de wegen rondom Utrecht. Volgens het AD stond er in de vroege ochtend van woensdag 16 oktober ruim 450 km aan file, dit was rond half 10 teruggelopen naar 170 km. De woordvoerder van de ANWB tegen het AD: "Maar op een aantal wegen ben je nog heel lang onderweg."
09:51 uur: Het AD meldt dat een woordvoerder van gemeente De Bilt heeft aangegeven dat het druk is: "Het wordt alsmaar drukker maar de sfeer is gemoedelijk. Vriendelijk en rustig protest".
Ondertussen bij het #RIVM #boereninactie #boerenprotest #agractie #trotsopdeboeren #hetislekkeropdetrekker ???????????????????????????????? pic.twitter.com/F9BrkaEvQ9
— Pia Jansingh???? (@PiaJ58) October 16, 2019
10:00 uur: Volgens het AD veroorzaakten boeren een opstopping aan het einde van de A12 bij Den Haag. De boeren konden volgens het AD de stad niet in en konden daardoor niet naar de plek waar ze mochten demonstreren. Volgens het AD is zeker een tiental boeren tegengehouden door verkeersregelaars.
10:10 uur: Het AD meldt dat RIVM-directeur Hans Brug zojuist de demonstanten heeft toegesproken in De Bilt. "Het RIVM doet berekeningen van hoge kwaliteit. De kritiek die ik hoor zullen we vanzelfspreken meenemen. Ook volgens internationale standaarden zijn de sikstofberekeningen die wij doen van hoge kwaliteit. Dat zeggen deskundigen uit het buitenland ook over ons." De toespraak van Brug werd zonder gejoel en boe-geroep door de duizenden boeren aangehoord.
10:17 uur: Zowel een woordvoerder van de gemeente als van de politie melden bij het AD dat het boerenprotest tot heden gemoedelijk verloopt en dat zich tot nog toe geen noemenswaardige incidenten hebben voorgedaan.
… En dat de pop van je twee jarige dochter bij het zwaaien naar de boeren op de Utrechtse Baan valt… En dat een aardige boer en boerin de hele stoet stilzet en de pop via de nood brandtrap naar boven brengt… #boerenprotest #agractie ???????????????? pic.twitter.com/twwXrXAJZ2
— Johan Vogelaar ???? (@johan_vogelaar) October 16, 2019
10:35 uur: Woordvoerder Jeroen van Maanen van Farmers Defence Force gaf in een toespraak aan dat 'Boeren de kop van jut zijn' en dat volgens hem de boeren door het RIVM, de politiek als de media naar de rand van de afgrond worden gedreven. Van Maanen: "Met gedrevenheid, vakmanschap en passie hebben wij fantastische resultaten behaald!", zo meldt het AD.
11:00 uur: Het boerenprotest in De Bilt is afgelopen. De duizenden boeren lopen weer richting hun trekkers om massaal opweg naar Den Haag te gaan, zo meldt het AD. Volgens het programma van Farmers Defence Force begint het middagprogramma in Den Haag rond 15:00 uur.
De boeren hebben een half uur geleden het #malieveld bereikt. Honderden #trekkers worden er opgesteld. Het #Binnenhof word #bewaakt.#boerenprotest #boereninactie #Boerenactie #boeren #RIVM #agractie #trotsopdeboer #trotsopdeboeren #deochtend pic.twitter.com/ZLOLUmdiyL
— 112nieuws Oss (@112nieuwsO) October 16, 2019
14.30 uur: Op 1 oktober waren er veel gezinnen, veel kleine kinderen en jongeren. Nu zijn er wel jongeren, maar vooral heel veel mannen, boeren. Dit laat wel iets zien dat zij dit belangrijk vinden er nu aanwezig te zijn.
Daarnaast is er veel politie op de been en is er marechaussee aanwezig. Het centrum van Den Haag is hermetisch afgesloten. Ook cirkelt er continu een legerhelikopter boven de Hofstad. Burgers en winkeliers spreken van 'een militaire missie. Heel anders dan 1 oktober, dat had een veel meer ludiek karakter.' Toch zijn er vijftig tot twintig trekkers, ondanks de afzettingen, met de trekkers vlakbij het Binnenhof gekomen. Eén van de boeren gaf aan: 'een beveiliger heeft een hek losgezet. En wij hebben op voorhand al gezegd: we willen graag een bbq willen geven, zo dicht mogelijk bij het Binnenhof'.
15.00 uur: Het programma loopt vertraging op. Er blijven maar trekkers aanrijden, die met gejuich door de aanwezige boeren worden ontvangen. Een aantal probeert meteen het 'festivalterrein' op te rijden, maar wordt door agenten gesommeerd om om te keren en de stoet richting het Malieveld te volgen. Dat loopt helemaal vol. Vele boeren zullen Den Haag niet halen.
15.15 uur: Er wordt veel bier gedroken en vuurwerk afgestoken. Toch blijft er een feestelijke steef hangen.
15:30 uur: Een half uur later dan gepland, maar het middagprogramma is begonnen.
Sprekers manifestatie Den Haag
SGP: Roelof Bisschop
Bisschop mocht de aftrap verzorgen. Hij gaf de landbouw, die op de meest diervriendelijke manier voedsel produceert, een pluim, "Maar houdt het vandaag netjes. Verlies de massa van Nederland niet!"
Nertsenhouder Leon Hutten
Hutten, waarvan het bedrijf, naar eigen zeggen, de nek is omgedraaid: "Als Schouten een echte boerendochter was, was ze hier nu geweest. Wij zijn hardwerkende mensen die er potverdikke voor zorgen dat ze in Den Haag eten op hun bord hebben."
Forum voor Democratie: Thierry Baudet
"Wij komen hier samen in absurd beleid. U wordt in de steek gelaten. De brief van Schouten moet ogenblikkelijk van tafel, dat de provinciale brieven per nu moeten worden opgeschort. En dat er moet de boeren rond de tafel wordt gegaan om te kijken hoe snel we de Duitse methode kunnen aangrijpen. En daar is alle ruimte voor!"
Forum voor Democratie: Theo Hiddema
"Jullie boeren zijn veel te lang rustig en bedaard op je stoel blijven zitten. En nu.. een heel veld vol! Jullie moeten dit koetseren. Dat mensen met een echt beroep, met echte zorgen hier staan. Door jullie acties is de trekker uit de vergetelheid geraakt. De trekker staat nu symbool voor trots, opstand, protest. Maar laat het geen munitie zijn om jullie te raken. Laat het zover niet komen."
Akkerbouwer Thale Hulshof uit Exloo (Dr.)
"De akkerbouw is nutteloos zonder veehouders. De mest zorgt voor een duurzame bodem. Zonder die mest verschraald alles."
Farmers Defence Force: Sieta van Keimpema
"Schande, hoorden we na de boosheid van de Groningse boeren op een deur en een hek. Schande, uit een hoek van het provinciebestuur van Den Haag. Schande, dat jullie je boeren, kleineren, zo tot woede en wanhoop hebben gedreven. Groningen, waar de boeren en bevolking van dit kabinet al jarenlang niets hebben gekregen dan leugens en psygisch geweld. Een ontwrichte deur van het Groningse provinciehuis dat al na een dag was vervangen, terwijl deze Groningers al jarenlang met ontwrichte levens, bedrijven en gebouwen zitten. Schande, dit kabinet bestaat uit rovers en slopers."
"Als Rutte en Schouten vasthouden, dan komen we heel snel terug en nemen we een heel groot deel van Nederland mee. Ze hielpen jullie vandaag al het Malieveld op, dan zullen ze jullie het Binnenhof op helpen!"
,,Wat zijn onze eisen: Stop met de eisen om de boeren en gezinnen op te ruimen. Wij leveren niets meer in. De pruts voorstellen lossen niets op, en over een half jaar komen ze weer. En dan komen ze met hetzelfde plan als bij de nersten: "Ga maar wat anders doen." We moeten om tafel met Brussel!
"Als Rutte en Schouten vasthouden, dan komen we heel snel terug en nemen we een heel groot deel van Nederland mee. Ze hielpen jullie vandaag al het Malieveld op, dan zullen ze jullie het Binnenhof op helpen!"
Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV): Johnny Hogenkamp
"De overheid wisselt vaker van beleid dan van onderbroek."
Farmers Defence Force: Jeroen van Maanen
"De aarde kan best zonder RIVM. Maar boeren kunnen niet zonder de aarde en de aarde niet zonder de boeren. Stikstof is nooit een probleem geweest en zal het ook nooit worden. Het was altijd een prettig goedje, totdat het RIVM zich er mee ging bemoeien."
"De overheid wisselt vaker van beleid dan van onderbroek."
16:30 uur: Op dit moment verlaten de eerste honderden boeren het terrein en verplaatsen zich terug naar de trekkers. Velen komen van ver en zullen terug naar huis gaan. Ze wachten de laatste spreker, Geert Wilders, niet meer af. Zwaarbeveiligd komt de politicus vanuit Den Haag waar een zitting was of de 'Minder, minder-zaak'.
16.50 uur: De laatste spreker wordt door zijn beveiligers naar het podium gebracht.
Partij voor de Vrijheid (PVV): Geert Wilders:
"Jullie gezinsbedrijven zijn in gevaar en er is geen beter argument om te protesteren dan dat."
"Ik stel opnieuw de vraag: Willen jullie meer of minder stikstofregels?"(…) "Ik kan jullie niet horen. Willen jullie meer of minder stikstofregels?" (…) "Dan gaan we dat regelen."
17.00 uur: Het programma is afgelopen. Veel protesterende boeren keren huiswaarts. Veel blijven ook nog even feestvieren.
17.20 uur: NS krijgt veel klachten over de treinende boeren. Ze zijn in overvolle wagons luidruchtig. De conducteuren verzoeken de boeren 'ingetogen blijdschap' te tonen en respect te hebben voor de medepassagiers.
18.00 uur: Een kleine groep boeren kiest er voor om in Den Haag te blijven en morgen een steentje bij te dragen aan het boer-burger-ontbijt. Zo komt er een einde aan een protestdag, die Nederland wederom niet ontgaan zal zijn. De demonstratie verliep respectvol.
Tekst: Edwin van der Beek, Martin de Vries
Foto's: Eline Kortes en Martin de Vries
