Op 3 juli jl. heeft de NAK gecommuniceerd dat in 2020 geen reguliere nacontrole plaats kon vinden. Het besluit hiertoe was genomen omdat er op dat moment geen vooruitzicht was dat de benodigde laboratoriummaterialen op tijd beschikbaar zouden zijn en omdat een gevoel van urgentie bestond bij het nemen van het besluit vanwege de virussituatie en de start van de loofdodingsperiode.
Beschikbaarheid laboratorium materialen
Nadat de vooruitzichten voor de beschikbaarheid van voldoende laboratoriumbenodigdheden door de gevolgen van de Covid-19 pandemie zeer somber waren, is gisteren donderdag 9 juli toch een grote zending van het ontbrekende materiaal bij de NAK beschikbaar gekomen. Dit materiaal is niet van de gebruikelijke fabrikant en moest eerst op bruikbaarheid worden getest en gevalideerd. De uitslag van deze test was aan eind van donderdag 9 juli bekend. Op basis van deze positieve testresultaten heeft de vaste commissie pootaardappelen in samenspraak met het bestuur van de NAK besloten dat de verplichte nacontrole 2020 op het gebruikelijke kwaliteitsniveau doorgang kan vinden.
Vervroegd open voor nacontrolemonsters
Het laboratorium van de NAK is vanaf 3 augustus vervroegd beschikbaar voor de verwerking van nacontrolemonsters.
Het laboratorium heeft i.v.m. de vereiste Covid-19 gezondheidsmaatregelen te maken met een beperking in de capaciteit van de verwerking (snijden) van de monsters voor nacontrole. Enkele restricties bij de inrichting van de nacontrole 2020 zijn onontkoombaar:
- In de 1e ronde is het alleen mogelijk om monsters van 200 knollen aan te vragen (per 6 ha)
- In de 2e ronde is het alleen mogelijk om monsters van 400 knollen aan te vragen
- Monsters voor de 3e ronde (16×25) worden pas in behandeling genomen zodra de capaciteit dat toe staat
- PMTV moet worden aangevraagd in combinatie met het bruinrot/ringrot monster, losse PMTV monsters worden pas in behandeling genomen zodra de capaciteit dat toe staat
- Vrijwillige monsters worden in behandeling genomen wanneer op dat moment geen verplichte monsters moeten worden verwerkt
Vrijstelling virusonderzoek 2020
De klassen E, A en B van nacontrolegroep 3 zijn vrijgesteld van virusonderzoek.
Om de nacontrole vlot en in de juiste volgorde te laten verlopen wordt de actieve medewerking van de handel en teler gevraagd:
- De handel wordt dringend verzocht om monsters voor vroege export op “versneld” of “spoed” aan te vragen en monsters voor voorjaarslevering op uitgesteld
- Telers wordt dringend verzocht direct na het rooien een rooimelding te doen, vooral van partijen bestemd voor vroege export
Alternatieve onderzoeksmaterialen
Dit seizoen was er veel onzekerheid in de aanloop naar de nacontrole. In februari is de NAK n.a.v. signalen over de Covid-19 pandemie in actie gekomen om de levering van laboratoriumbenodigdheden zeker te stellen. Leveranciers werden benaderd over reeds lopende bestellingen en de zoektocht naar alternatieven begon. In de loop van het voorjaar werd duidelijk dat leveranciers een aantal benodigdheden niet op tijd kon leveren. Op basis van de verwachte tekorten werden scenario’s gemaakt en weer bijgesteld als daar aanleiding toe was. In het voorjaar is door de overheid een beroep gedaan op de NAK om apparatuur beschikbaar te stellen voor het programma van de overheid om op grote schaal Covid-19 testen uit te gaan voeren. Dit verzoek is ingetrokken toen voldoende apparatuur van elders beschikbaar bleek. Deze apparatuur, waarmee virus RNA wordt geïsoleerd, gebruikt plastic plaatjes die heel specifiek zijn voor deze apparatuur. Alleen de leverancier van de machines leverde de plaatjes met de juiste specificaties voor de NAK.
Grootschalige inzet van deze apparatuur voor Covid-19 diagnostiek heeft ervoor gezorgd dat de benodigde plaatjes onder leveringsrestricties van overheden vielen en de levering buiten het Covid-19 onderzoek stokte. Daarbij komt dat de NAK zeer grote hoeveelheden van deze plaatjes verbruikt en we niet genoeg hebben aan restjes die her en der konden worden gevonden. De NAK heeft intensief gezocht naar alternatieven en kreeg een aantal alternatieven voor de plaatjes in het vizier, maar van geen van de alternatieven stond tot gisteren 9 juli vast dat de plaatjes bruikbaar en leverbaar waren. Van de plaatjes die uiteindelijk zijn geleverd was tot het moment van de feitelijke levering niet zeker dat de levering plaats kon vinden.Nu de plaatjes beschikbaar zijn kan de nacontrole doorgang vinden.
Corona maatregelen laboratorium NAK
Op het laboratorium van de NAK zijn in de afgelopen weken maatregelen genomen om te voldoen aan de adviezen van de overheid en het RIVM, maar vooral om het risico op uitval van personeel te beperken. De 1.5 meter regel betekent dat het aantal werkplekken (snijstations) waar de monsters worden gesneden met 15% gereduceerd moest worden gereduceerd en dat het logistieke proces ingewikkelder is geworden.
Bron: NAK
