Er is veel bereidheid tot samenwerken aan duurzame teeltmethoden in de akkerbouw. Dat bleek bij het symposium ‘Op z’n vitale akker’ in Lelystad, op 17 juni. “De lat ligt hoog met ons actieplan Plantgezondheid. Het is complex en er is geen blauwdruk. Ik ben er heel blij mee dat veel partijen er met ons mee aan de slag willen”, zei voorzitter Dirk de Lugt van Brancheorganisatie Akkerbouw bij de afsluiting van het symposium.
De inhoud van het symposium sloot aan bij de actualiteit, met minister Schouten van LNV die een pleidooi hield om de consument ervan te doordringen dat duurzamere productie in de land- en tuinbouw gepaard moet gaan met duurder voedsel.
Akkerbouwers al actief
“Na vijf minuten debat is mij al duidelijk dat hogere prijzen belangrijk zijn voor verduurzaming in de akkerbouw”, zei Marijn Frank, dagvoorzitter bij het symposium dat BO Akkerbouw samen met Wageningen University & Research organiseerde. Verduurzamen leidt tot extra kosten die niet direct aan afnemers zijn door te berekenen. Toch zijn akkerbouwers er wel al actief mee, bevestigden Kees van Dijk (De Heen), Wim Stegeman (Lelystad) en Peter Harry Mulder (Muntendam). Zij fungeerden als praktijkpanel van telers die al langer met diverse duurzaamheidsaspecten in de bedrijfsvoering bezig zijn.
Veredeling
Faciliteren van kennisontwikkeling en –verspreiding is één van de zaken waar het ministerie van LNV op inzet bij de uitwerking van de LNV-Toekomstvisie Gewasbescherming 2030, vertelde Martijn Weijtens, waarnemend directeur plantaardige Agroketens van LNV. Vereenvoudigen van Europese toelatingsprocedures voor laagrisico middelen en beschikbaar krijgen van moderne veredelingstechnieken zijn andere speerpunten voor LNV.
Bij die veredeling ligt de focus van veredelaars op duurzaamheid, zei directeur Niels Louwaars van Plantum. Een recente enquête onder zijn leden wees opbrengst, resistenties, kwaliteit, abiotische stressfactoren en robuustheid als de voornaamste kweekdoelen uit.
Beloningen stapelen
Wereld Natuur Fonds werkt samen met BO Akkerbouw aan de biodiversiteitsmonitor. WNF ziet voor het ombuigen van de afname van biodiversiteit de landbouw als oplossing, zoals dit thema voor akkerbouwers een kans kan zijn, vertelde Jacomijn Pluijmers, senior adviseur voedsel en landbouw bij WNF. De monitor moet biodiversiteit meetbaar maken en tot waarde brengen. Zodat de boer er een verdienmodel van kan maken, aldus Pluimers. “Het is onze intentie dat beloningen voor biodiversiteit van ketenpartijen en instanties als overheden, grondbezitters, financiële instellingen en waterbedrijven zijn te stapelen.
Pilots
Artemis wil met haar leden kennis delen in de akkerbouw en pilots starten met biologische middelen en biostimulanten. Volgens voorzitter Piet Boonekamp zal het een leertraject zijn, dat per teelt alle ziekten en plagen in ogenschouw neemt. Daar waar biologische middelen nog geen soelaas bieden, zullen chemische middelen nodig blijven. Daarvan zijn er steeds minder beschikbaar, waarschuwde Maritza van Assen, directeur van Nefyto. En die afname van toegelaten actieve stoffen versnelt. Ze riep op tot weerbaarheid in de maatschappelijke discussie: “Er is een zelfbewuste, weerbare keten nodig die opkomt voor het belang van gewasbescherming(smiddelen)!”
Van IPM naar ICM
Ook Reinier Gerrits, directeur van Meststoffen Nederland, pleitte voor samenwerking voor maatschappelijk draagvlak. Zijn organisatie wil actiever inhoud geven aan het debat, onder meer voor behoud van kunstmest als geaccepteerd middel in de teelt.
Bij die teelt is sprake van een verschuiving van Integrated Pest Management naar Integrated Crop Management, vertelde Agrodis-voorzitter André Groot Nibbelink uit: “ICM gaat een slag dieper. En vereist een compleet instrumentarium, veel kennis en intensieve samenwerking om tot verdere ontwikkeling te komen en het in de teeltpraktijk geïmplementeerd te krijgen.”
Data
Voor precisielandbouw geldt evenzeer dat het complex is. Het ontbreekt aan data en het levert akkerbouwers nog geen geld op, legde WUR-onderzoeker Corné Kempenaar uit.
Data is ook waar Albert Heijn op uit is, zei Nienke Weidema, kwaliteitsmanager AGF bij die retailer. Klanten willen weten hoe het zit met de duurzaamheid van producten. Weidema: “Met onze keuzes voor producten in het schap houden we rekening met biodiversiteit en duurzaamheid. We gaan weg van ‘lijstjes’ en verboden op specifieke middelen. We kiezen voor milieu-impact en transparantie in de keten.”
Status actieplan
Bij de opening van het symposium stond De Lugt stil bij de actualiteit, waar door wegvallen van middelen teelten in de knel komen. Volgens De Lugt is consistent beleid gewenst, dat vertrouwen wekt en telers motiveert om te verduurzamen. Die boodschap verkondigde BO Akkerbouw onlangs bij het recente Algemeen Overleg van de Tweede Kamer met minister Schouten van LNV. De Lugt presenteerde ook de status van de voortgang met het actieplan, waar zijn organisatie met haar leden al volop mee bezig zijn.
BO Akkerbouw
Brancheorganisatie Akkerbouw vertegenwoordigt ketens van uitgangsmateriaal, teelt, handel en verwerking. BO Akkerbouw richt zich met onder meer onderzoek en innovatie op onderwerpen die meerdere gewassen en ketens raken en bepalend zijn voor de toekomst van de sector, zoals plantgezondheid, bodem en klimaat. Leden/partners zijn LTO Nederland, NAV, NAJK, Agrifirm NWE, Avebe, Comité van Graanhandelaren, Cosun, CZAV, NAO, Plantum, Vavi en Van Iperen.
