De prijsindex van tarwe af boerderij in september 2024 steeg tot 111 punten. Dit is iets hoger dan in juli 2024 en bijna twee procent lager dan in dezelfde maand vorig jaar.
De consumentenprijsindex van brood en broodproducten is in september 2024 uitgekomen op 125 punten. Dat is een lichte daling van ruim één procent ten opzichte van juli 2024 en dezelfde maand vorig jaar. De producentenprijsindex is uitgekomen op 130 punten in september 2024 en nagenoeg onveranderd ten opzichte van twee maanden daarvoor. Het is wel ruim twee procent hoger dan het prijsniveau van september 2023.
Prijsontwikkeling
De consumentenprijsindex van brood is in juli uitgekomen op 125 punten. Dit is een lichte daling ten opzichte van de maanden ervoor toen dit prijsniveau rond de 126 punten lag, maar nog wel in lijn met het hogere prijsniveau dat sinds het begin van 2023 rond de 125-127 punten ligt. Dat is ruim boven het prijsniveau van de jaren daarvoor toen het rond de 100-110 punten lag. De producentenprijsindex is uitgekomen op 130 punten in september 2024 en daarmee nagenoeg onveranderd ten opzichte van twee maanden daarvoor. Het is wel ruim twee procent hoger dan het prijsniveau van september 2023.
Broodprijs
De consumenten- en producentenprijzen zijn op korte termijn weinig gevoelig voor veranderende telersprijzen. Deze stabiliteit is te verklaren vanuit het feit dat de industrie de grondstofvoorziening en de bijbehorende prijsrisico’s afdekt met contracten. De prijs van brood was dan ook vrij stabiel en lag lang rond de 100 punten tot eind 2021.
Sinds begin 2022 is dit veranderd en zijn de prijzen gaan stijgen als gevolg van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Door de oplopende grondstof- en energieprijzen en hogere personeelskosten zijn de productiekosten in de bakkerijen afgelopen jaren gestegen. Zowel de consumentprijsindex als de producentenprijsindex staan op een historisch hoog niveau. Momenteel zien we een stabilisatie op dit hogere niveau in de consumentprijsindexcijfers, maar de producentenprijsindex lijkt nog verder door te stijgen en is sinds het begin van dit jaar met ruim 2,5 procent toegenomen.
Tarweprijs weer gedaald
Sinds de recordhoogte van 207 punten in 2022 als gevolg van de Rusland-Oekraïne oorlog is de tarweprijs weer gedaald. Deze daling zette door tot maart dit jaar, maar daarna zijn de prijzen weer licht gestegen. De prijsindex van september 2024 lag op 111 punten. Dit is circa twee procent hoger dan twee maanden eerder, maar 18 procent hoger dan het dieptepunt in maart 2024. Ten opzichte van september vorig jaar is de af-boerderijprijs met circa twee procent gedaald.
Graanoogsten
De reden voor de stijgende prijzen vanaf maart 2024 is het natte voorjaar, waardoor de oogstramingen iets minder gunstig waren. Inmiddels blijkt dat de graanoogsten in Nederland en Europa matig zijn, vooral in Frankrijk en Duitsland, waar de opbrengsten erg slecht zijn. Op basis hiervan zou je hogere graanprijzen verwachten, maar doordat Europa een netto-exporteur is, is de prijs afhankelijk van de ontwikkelingen op de wereldmarkt. Daar liggen de prijzen lager als gevolg van goede graanoogsten in Noord-Amerika. Hoewel de prijsindex af boerderij de prijzen van Nederlandse zachte tarwe en spelt betreft en niet die van de wereldmarktprijs van harde tarwe, geven de wereldwijde ontwikkelingen wel een gematigde druk op de Nederlandse telersprijzen. Dit verklaart de lichte daling in de telerprijsindex ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.
Internationale graanmarkten
De prijzen voor tarwe op de internationale graanmarkten naderden in maart dit jaar het niveau van de jaren voor het uitbreken van de oorlog. Dat de prijzen tussen maart en eind mei in de lift zaten, is een gevolg van zorgen over de weersomstandigheden op het noordelijk halfrond en berichten over vorstschade in delen van Rusland en Oekraïne.
Sinds eind mei is er weer een dalende trend te zien in de tarweprijzen als gevolg van een zwakke internationale vraag en goede graanoogsten in Noord-Amerika. Wereldwijd ligt de productieraming voor seizoen 2024/2025 op circa 795 miljoen ton (november 2024) en eindvoorraden worden geraamd op circa 255-260 miljoen ton. Historisch gezien is dit nog steeds een laag voorraadniveau.
Keten
De keten van brood omvat zes ketenschakels tot aan consumptie. De eerste stap in de keten is de teelt van graan of tarwe. Vervolgens wordt de tarwe tot meel gemalen in maalderijen die de baktarwe kopen via de wereldmarkt, rechtstreeks van boeren of collecteurs of via termijnmarkten. De maalderij brengt haar meel naar industriële of ambachtelijke bakkerijen die het daarna laten verpakken en distribueren naar de retail of foodservice partijen zoals supermarkten, speciaalzaken en cateringorganisaties.
Bron: Agrimatie
