De consumentenprijsindex van aardappelen is in september 2023 uitgekomen op 163 punten (2015=100). Dat is 3 procent lager dan de aardappelprijs in juli 2023 en 22 procent hoger dan in september 2022. De prijsindex van de verwerkende industrie kwam in september 2023 uit op 183 punten, 1 procent lager dan in juli dit jaar en 27 procent hoger dan dezelfde maand vorig jaar. De prijsindex af boerderij is in de periode van maart tot en met juni significant gestegen, om vervolgens weer een forse daling in te zetten. De index kwam in september 2023 uit op 210 punten, 44 procent lager dan in juli 2023 en 12 procent hoger dan in september 2022.
Prijsontwikkeling
De consumentenprijsindex van aardappelen is in september 2023 uitgekomen op 163 punten (2015=100). Dat is 3 procent lager dan in juli 2023, maar 22 procent hoger dan dezelfde maand vorig jaar. Deze trend komt overeen met de trend die is te zien in de prijsindex af boerderij, maar dan veel subtieler. De verklaring hiervoor is dat de fluctuaties in de aardappelprijs af boerderij met enige vertraging leiden tot een aanpassing in de consumentenprijs, maar dan met veel beperktere uitslagen.
De reden hiervoor is tweeledig: de consumentenprijs is samengesteld uit zowel verse aardappelen (tafelaardappelen) als koelverse aardappelproducten, waarvoor vaak contracten worden afgesloten voorafgaand aan het teeltseizoen.
Aardappelprijs 45 procent lager dan twee maanden eerder
De prijsindex af boerderij is met 45 procent fors gedaald ten opzichte van twee maanden eerder als gevolg van de start van de oogst van het seizoen 2022/2023. De prijsindex ligt met 210 punten echter nog steeds 12 procent boven die van vorig jaar september doordat de oogst vertraging heeft opgelopen in Nederland en omringende landen als gevolg van een nat en kil voorjaar 2023.
Door het extreem natte najaar met circa twee keer zoveel neerslag als in een normale maand oktober is het rooien van de aardappelen die nog in de grond zitten erg lastig. Het gaat om 4 miljoen ton aardappelen in Noord-West Europa die nog gerooid moeten worden. Het weer van de komende twee maanden gaat dan ook een belangrijke rol spelen in de oogstopbrengst en daarmee de prijsontwikkeling in Q4 2023.
3,6 miljoen consumptieaardappelen geoogst
De opbrengst van de consumptieaardappeloogst wordt door het CBS geraamd op 3,6 miljoen ton voor 2023. Dat is ongeveer gelijk aan het jaar 2022 en 120.000 ton meer dan het vijfjarig gemiddelde. Het areaal is dit jaar met 75.000 ha weer licht gedaald ten opzichte van vorig jaar (76.600 ha). De verwachting is dat de opbrengsten met circa 47 ton per hectare op min of meer hetzelfde niveau liggen. Hier is enige voorzichtigheid geboden, aangezien nog niet alle aardappelen gerooid zijn in verband met het late pootmoment in combinatie met een zeer nat najaar wat het oogsten bemoeilijkt.
Vanaf begin 2022 heeft ook de aardappelprijs van de verwerkende industrie een opwaartse trend laten zien met een forse stijging in de afgelopen maanden. De PPI was in september 2023 met 183 punten 27 procent hoger dan hetzelfde moment vorig jaar. Deze trend is in lijn met die van de aardappelprijzen af boerderij.
Invloeden op de aardappelprijs
De opwaartse trend sinds 2022 is te verklaren vanuit de toenemende vraag naar aardappelproducten vanuit de wereldwijde horeca en fastfood die leidt tot een grotere vraag naar industrieaardappelen. Tevens spelen de aanzienlijk hogere kosten voor grondstofprijzen (zonnebloem- en koolzaadolie), bemesting, gewasbescherming, diesel (transport) en energie (bewaring) sinds de oorlog tussen Rusland en Oekraïne ook een belangrijke rol in de hogere contractprijzen die de industrie heeft afgesloten voor het voorgaande seizoen (2022-2023) en het huidige (2023-2024).
Bron: Agrimatie