Een belangrijke trend in de Nederlandse akkerbouwsector is de doorontwikkeling van precisielandbouw. Met precisielandbouwtechnieken zoals GPS, bodemscans en het plaatsspecifiek toedienen van bemesting en gewasbescherming kun je productiemiddelen efficiënter en nauwkeuriger inzetten. In de theorie zorgt dat voor voordelen, maar uit ons onderzoek blijkt dat ondernemers dit in de praktijk niet altijd zo ervaren.
Zo is de communicatie tussen verschillende machines volgens ondernemers nog niet optimaal en is de opbrengst van de investering in precisielandbouw niet helemaal duidelijk.
Efficiënt en nauwkeurig werken zijn grootste voordelen precisielandbouw
De voordelen van precisielandbouw? Volgens 64% van onze ondervraagde klanten is dat efficiënter gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. 44% geeft aan dat ze nauwkeuriger werken en 42% zegt meststoffen efficiënter te gebruiken. Dankzij precisielandbouw kunnen ondernemers dus besparen op kosten voor gewasbescherming, bemesting en arbeidsuren. Dat is te danken aan de efficiënte en nauwkeurige inzet dankzij precisielandbouw.
“Volgens ondernemers zijn efficiënt en nauwkeurig werken de grootste voordelen van precisielandbouw.”
In vaktijdschriften wordt het verhogen van gewasopbrengsten vaak als voordeel genoemd. Dat blijkt niet uit ons onderzoek. Maar 25% van de ondernemers ziet hogere gewasopbrengst namelijk als een voordeel. Andere voordelen wegen dus zwaarder, zoals je ziet in figuur 1.
Figuur 1: belangrijkste voordelen van precisielandbouw volgens respondenten
Toekomst van precisielandbouw ligt bij plaatsspecifieke toediening
Ongeveer 85% van de ondervraagde bedrijven gebruikt stuursystemen die landbouwmachines op basis van GPS automatisch besturen. Hiermee lijkt de akkerbouwsector klaar voor de volgende stap in de verdere ontwikkeling van precisielandbouw binnen de sector. Dat blijkt ook uit ons onderzoek. De ondervraagde akkerbouwbedrijven willen binnen nu en 5 jaar meer technieken gebruiken die voedingsstoffen en gewasbescherming variabel toedienen. Zo krijg je maatwerk per plant.
Ondernemers willen gewasbescherming vooral plaatsspecifiek toepassen. Over 5 jaar wil 47% van de ondervraagde klanten deze techniek inzetten. Vergeleken met 2020 neemt het gebruik van die techniek met 28% toe. Ook het plaatsspecifieke toedienen van stikstofbemesting neemt toe. In 2025 wil 35% van de akkerbouwers deze techniek toepassen op het bedrijf.
De rol van data neemt toe in de akkerbouwketen
Deelnemers aan de vragenlijst zijn bereid om hun data met andere partijen in de keten te delen. Maar 15% van de ondervraagde bedrijven vindt onduidelijkheid over eigendom van bedrijfsdata een nadeel van precisielandbouw (zie figuur 2). Ook geeft slechts 9% van de ondervraagden aan dat ze eerst willen weten wie eigenaar van bedrijfsdata is voor ze verder gaan met precisielandbouw.
Volgens de ondernemers speelt data over 5 jaar een grotere rol bij het nemen van beslissingen over de teelt (32%) en advies over de teelt, ook wel teeltbegeleiding genoemd (30%). Als meer akkerbouwbedrijven data willen delen, zorgt dit voor een verandering in de relatie tussen akkerbouwers en ketenpartijen. Door data te delen kun je bijvoorbeeld op basis van historische verbruikscijfers automatisch meststoffen bestellen.
Figuur 2: belangrijkste nadelen van precisielandbouw volgens respondenten
Precisielandbouw moet ondernemers gemak opleveren
Ondernemers in de akkerbouw geven vaak aan dat apparatuur van verschillende leveranciers niet op elkaar aansluit. Ook ontbreekt de doorvertaling naar specifieke omstandigheden en zijn de uitkomsten vaak niet direct meetbaar. Daardoor is er twijfel of de investeringen in geld en tijd zich terugbetalen. Voor een succesvolle toepassing van precisielandbouw op het bedrijf is het belangrijk te kijken naar wat een techniek voor gemak en voordelen oplevert. Is dat niet zo? Dan kan het lonen te wachten met investeren tot de techniek verder ontwikkeld is. Een aantal tips:
- Kijk naar de totale investeringskosten. De kosten van precisielandbouw zijn niet alleen de aanschaf, maar vragen ook veel van de ondernemer op het gebied van tijd en kennisontwikkeling.
- Door precisielandbouw krijg je een stroom van data (zoals bodemscans en opbrengstmetingen). Deze data kan waardevolle inzichten geven. Maar de verwerking en interpretatie van deze data kost tijd en geld. Door samen te werken met onafhankelijke adviseurs haal je het maximale uit de data.
- Investeer samen met andere akkerbouwers in onderzoek naar de mogelijkheden van precisielandbouw. Zo’n praktijkonderzoek naar lokale omstandigheden helpt bij de afweging of een techniek een bedrijf voordeel oplevert. Dit kan met studiegroepen, brancheorganisaties of met kennispartners.
- Het benutten van schaalvoordelen door het delen van data binnen een regio. Bijvoorbeeld door data van weerstations te delen met andere akkerbouwbedrijven.
Bron: Rabobank
