Schoffelspecialist HAK bestaat dit jaar precies 100 jaar. Het familiebedrijf overleefde generaties, zelfs in de tijd dat chemie het mechanische schoffelwerk leek te verdrukken. Inmiddels is het bedrijf uit Bleiswijk één van de toonaangevende fabrikanten voor zowel de gangbare als biologische akkerbouwteelt. Eigenaar Koos Havelaar kiest – net als zijn voorgangers – voor innovaties en kwalitatief hoogstaande producten: “Mijn overgrootvader is dit bedrijf ooit begonnen als hoefsmederij. Hij was toen ook al innovatief en dat zijn we tot op de dag van vandaag gebleven. Innovatie zit in onze genen.”
Light Tool Carrier (LTC)
Het bedrijf bestaat een eeuw, maar klaar met ontwikkelen is het nog lang niet. Eén van de huidige innovaties is de Light Tool Carrier (LTC). Deze lichte werktuigdrager, puur om te schoffelen, is door HAK schoffeltechniek ontwikkeld en past in het huidige tijdsbeeld waarin de bodem zoveel mogelijk ontzien wordt: “Hij is licht, krachtig en betaalbaar. Daarmee voldoen we aan de klantvraag naar lichter materiaal, want een dergelijk lichte en budgetvriendelijke schoffelmachine was er nog niet.”
Ontwikkelingen
Komende tijd zal er ook hard worden gewerkt aan de realisatie van een webshop waarmee HAK de eerste schoffelfabrikant wordt met een eigen webshop. “Dat plan ligt er al vier jaar, maar zal dit jaar nog uitgevoerd worden. Daar gaat ontzettend veel tijd in zitten, maar het hoort bij deze tijd en geeft ons een extra mogelijkheid om onze klanten goed te bedienen.”
Ook worden er deze winter diverse vernieuwende schoffeltechnieken uitgeprobeerd, waarover Havelaar nu nog niks kan zeggen. “Het zijn allemaal testen waarvan we nu nog niet eens weten of het wel in productie genomen wordt. Wel zijn het stuk voor stuk dingen die uit praktijkvragen naar voren zijn gekomen. We hopen dan ook op zoveel mogelijk positieve testresultaten, want daar zijn de telers die praktische problemen ervaren weer mee geholpen. We kunnen hierin snel schakelen, omdat we niet op voorraad produceren. Dat betekent dat we met onze negentien vaste personeelsleden constant kunnen werken aan productverbetering.”
Zelfstandige schoffelmachine
Helaas krijgen we dus geen blik achter de schermen, maar dat wil niet zeggen dat het bedrijf in het diepste geheim aan innovaties werkt: “Juist niet, we doen alles open en transparant en zoveel mogelijk in overleg met de klant. Daar ligt ook onze kracht: we staan dichtbij de sector en omdat we alles zelf doen kunnen we elk vraagstuk in onze eigen werkplaats te lijf gaan. Voor ons als fabrikant is het belangrijk om mee te gaan met de huidige ontwikkelingen als GPS en cameratechniek. De lange termijn visie is gebaseerd op automatisering en kleinschalig denken. Dan heb ik niet over per rij, maar per bed. Ik verwacht dat we over een aantal jaren zelfstandige schoffelmachines, die via een smartphone aangestuurd worden, op het land hebben draaien. We zetten er een aanhanger voor, we laten twee of drie van die schoffelmachine los en halen ze aan het eind van de middag weer op.
Kennis en kunde
Havelaar vervolgt: “Hoe lang dat nog gaat duren is moeilijk te zeggen, maar de techniek is er al. Het is alleen nog niet betaalbaar. Er zijn partijen nodig die componenten op kostenniveau willen leveren in plaats van op basis van winst. Onze machines worden momenteel mechanisch al voorbereid op het autonoom rijden. Dat is ook de achterliggende gedachte bij de ontwikkeling van de lichtwerktuigdrager. We hebben dus de kennis en kunde al in huis om hier op in te spelen."
Lees verder onder afbeelding
Hoogte- en dieptepunten
Het bedrijf heeft in de afgelopen honderd jaar veel transformaties ondergaan, “maar is toch altijd zichzelf gebleven”, zo stelt Havelaar trots. “Ik spreek dan ook niet van hoogte- of dieptepunten. Een periode waarin wij het als bedrijf erg moeilijk hadden, was toen de chemische onkruidbestrijding in opkomst was. Toen hebben we ons echt wel op bepaalde momenten afgevraagd: moeten we hier wel mee doorgaan? Maar omdat we altijd zijn blijven geloven in ons product en de noodzaak ervan hebben we volgehouden, zelfs toen het niet winstgevend was.” Persoonlijk omslagpunt in de moeilijke tijden was een bezoek aan een klant. “Normaal gesproken als je naar een klant gaat dan is er iets mis, maar deze man ging op zijn knieën zitten en vertelde hoe mooi zijn land erbij lag. Hij vertelde hoe strak de machine langs de planten schoffelt, spelingvrij en mooi over het land. Dat was wel iets heel bijzonders. En toen dacht ik bij mezelf: hier kan ik niet mee stoppen.”
“Als telers een schoffelmachine zoeken, slagen ze hier altijd”
Het assortiment van HAK kan grofweg worden ingedeeld in vijf modulaire machinelijnen van licht tot zwaar tot gewas-specifieke machines: de L-serie is de lichtste, de S-serie wordt met name op vlakke, grotere percelen gebruikt, de SH-serie is daarvan afgeleid en geschikt voor wat zwaardere grondsoorten en grotere rijafstanden. De XH-serie is extra zwaar voor hoge gewassen en grote percelen die snel geschoffeld moeten worden. De XH-R is voor de ruggenteelt; met name dus wortelen en aardappelen. De EX-serie wordt teeltspecifiek gefabriceerd. “Ons assortiment is gericht op het zo breed mogelijk bedienen van de markt en niet op winst. De L-serie is economisch niet te verantwoorden, maar er is wel veel vraag naar. We hebben er altijd voor gekozen om onze schouders eronder te zetten en schoffelmachines te maken waar klanten behoefte aan hebben. Als je een schoffelmachine zoekt, dan slaag je hier altijd.”
Havelaar merkt dat de laatste jaren vanuit precisielandbouw steeds meer vraag is naar lichte machines: “Daar zijn we onderscheidend in, omdat anderen die machines niet zo licht kunnen bouwen als wij al jaren doen. De parallellogram is nu in vernieuwde versie uitgekomen, maar de oorsprong ligt al in 1960. Toen hebben we de eerste verticaalgeleider gemaakt, met lager en geleiding. Het is nog altijd de enige parallellogram die spelingvrij is en blijft.”
“Schoffelmachines zullen autonoom en zelfsturend worden”
Het 100-jarig bestaan valt bijna tegelijk samen met het in gebruik nemen van de nieuwe locatie, begin dit jaar. Hierdoor heeft het bedrijf meer armslag en is het beter bereikbaar. Of het daarmee ook toekomstbestendig genoeg is om over honderd jaar nog te bestaan is volgens Havelaar echt koffiedik kijken: “Ik hoop dat over dertig jaar de volgende generatie het overneemt. Het zou mooi zijn als dat één van mijn vier kinderen zullen zijn, maar ik wil dat ze hun eigen richting kiezen. We gaan ze dus niet in het bedrijf ‘drukken’. Honderd jaar is een heel eind, dus het is lastig om daar nu al iets over te zeggen. In elk geval weet ik zeker dat schoffeltechnieken over honderd jaar nog bestaan, maar dat het er heel anders uitziet. Zelfsturend en autonoom, maar om mechanisch schoffelen kan je niet heen.”
Meer informatie over de schoffelmachines van HAK?
HAK Schoffeltechniek
Website: www.haknl.com
E-mail: info@HAKnl.com
Tel. 079 – 593 13 07
