Om een renderende wortelteelt te krijgen is een geslaagde rug opbouw een eerste vereiste. Op de rivierklei van 30-50% afslibbaar is het zaaiklaar krijgen van het wortelland voor de familie Straver te Almkerk (500ha akkerbouw, waarvan 50ha biologisch) een lastige oefening.
De oplossing blijkt gevonden te zijn met een ruggenfrees die de bovenste 5 cm van de teelt laag na-freest met een over-top rotor.
Tanden in de harde klei
Deze week heeft de nagelnieuwe machine voor het eerst zijn tanden gezet in de harde klei van het land van Heusden en Altena. Het akkerbouwbedrijf dat in 1980 door Wim en Petra is opgericht is in de loop der jaren samen met de zoons Ariaan, Bert en Johannes uitgegroeid tot een grootschalig akkerbouwbedrijf. Men wil de biologisch teelt uitbreiden naar 100 hectare in de komende jaren.
Voor de teelt van fijnzadige gewassen als wortelen en pastinaak is een goede zaaibereiding met fijne verkruimelde grond bovenin de rug en een wat grovere structuur onderin van belang. Om zodoende een mooi zaaibed op de rug te maken dat niet dicht slaat.
“We hebben hiervoor jarenlang met een Amac GF5 aanaardfrees gewerkt. Die hebben we omgebouwd tot volveldfrees met rugvormers en diabolorollen voor de wortelruggenteelt. Daarbij hebben we altijd op onze klei last gehad van kluiten bovenin de rug. Hoewel de kluiten in de loop van het seizoen wel 'smelten', zie je dat dit vooral bij opkomst een probleem geeft bij de vochtvoorziening en de beworteling bemoeilijkt” geeft Bert Straver aan.
Over-top-freestechniek
Voor de zaaibedbereiding in de uienteelt maakten zij kennis met de over-top freestechniek via een gehuurde Struik volveldse frees. Hierbij viel op dat die de kluiten en gewasresten goed onderin hield en mengde en bovenop een prima zaaibed aflegde. Vanwege NKG teelt en het wegwerken van gewasresten een belangrijke eigenschap. “De voorvrucht van het wortelland dit jaar is gras geweest, die winter over heeft gestaan en die voorbewerkt is met de woelpoot en rotoreg” geeft Bert Straver aan.
Tegelijkertijd kwam de Varix Twinrotor in de media voorbij en hebben ze contact gezocht met Abemec Machines in de Flevopolders waar de machine destijds draaide. Omdat sinds het najaar van 2019 Abemec Machines B.V ook voor Zuid Nederland dealer is van een complete akkerbouwlijn (met o.a. DeWulf, Steketee, Struik, Agrifac en Fendt) kwam Landbouwbedrijf Straver in contact met verkoopleider John van Spijk van Abemec Machines Beek en Donk.
Verschillende werkdiepte
John van Spijk licht de werking van de machine toe. “Het unieke aan de beddenfrees zijn de twee rotor assen die allebei een verschillende werkdiepte hebben. De hoofdrotor werkt 15 cm diep en zorgt voor voldoende losse grond om de bedden te vormen. Het bed wordt vervolgens gevormd in de aanaardkap, zie de linker foto.
In de aanaardkap heeft Struik kleine over-top frezen gemonteerd die de bovenste 4 cm van het bed nogmaals bewerken om zo een perfect zaaibed te creëren. Dit resultaat is duidelijk te zien wanneer de structuur in het bed wordt bekeken. Dan is goed te zien hoe de tweede frees as de grond optimaal verkruimelt om in te zaaien.
Een conisch gevormde diabolorol drukt het bed uiteindelijk aan. Het midden van het bed is vlak, de zijkanten lopen 2 cm per zijde af; om water af te voeren. De over-top freesrotoren en de diabolorollen zijn hydraulisch aangedreven en zijn apart in snelheid te regelen.
Bedden en ruggen voor fijne groentezaden
De maximum werkdiepte van de frees ligt op 25 cm en de machine is hiermee ook zeer geschikt om bedden en ruggen te trekken voor fijne groentezaden zoals wortelen, peen, sla, spinazie, prei en andijvie. Door de grote rotordiameter, de speciale stand van de Widia haken en het ideale rotortoerental van 308 toeren per minuut, levert de Struik Twin Rotor Beddenfrees hiermee perfect freeswerk af en worden er perfecte bedden gevormd”.
De eerste indruk bij de inbedrijfstelling is, dat de machine ook dit jaar, bij soms extreem harde omstandigheden van de grond en soms ook op grond die niet optimaal is voor de groententeelt, toch hele mooie ruggen maakt, met voldoende fijne grond.
Kluiten uit bovenste zaaibed
Bert Straver is het er vooral om te doen om de kluiten uit het bovenste zaaibed te houden en dat resultaat bekijkt hij met genoegen. Want zo geeft hij aan “dit geeft een betere opkomst. Ik verwacht dat ik bij opkomst een beregeningsronde kan overslaan. En door de goede start en de gemengde structuur van de wortelrug verwachten wij een meeropbrengst. Ook in peen kwaliteit. De meerprijs voor de over-top frees van rond de € 10.000 verwachten wij snel terug te verdienen. Al met al blijkt dit jaar een goed jaar te zijn om met de over-top frees te beginnen”.
Met of zonder over-top-frees
Links van de rode streep is met de over-top frees aan. Rechts van de streep staat hij een metertje uit. “Hier zie je dus wel duidelijk welk verschil dit maakt, rechts zijn grovere kluiten in de toplaag te zien” aldus fotografe Janneke Straver
De machine is full options uitgevoerd met: Reinigingsset op de kappen, hydraulisch aangedreven diabolorollen 4 x 75 cm met een hoek van 35 graden. Hydraulisch verstelbare wielset aan de achterzijde, 4 tandem dieptewielen aan de voorzijde en 2 sporenwissers om rijpaden voor de spuitmachine te maken.
Opvallende combinatie
De combinatie valt op deze akkerbouwstreek. De familie Straver wil groeien naar 100 hectare biologische teelt. Daarbij is NKG de norm en is het wegwerken van gewasresten en kluiten een extra uitdaging in de zaaibedbereiding.
Ook op twitter zien we de TwinRotor frees bij onder andere Blitterswijk Agro voorbij komen.
Afgeleverd en in bedrijf gesteld bij @BlitAgro deze Struik VariX 3000 TwinRotor frees. Bovenkant rug nog een keer frezen voor extra fijn zaaibedje #voorjaar #tisstruikwatikgebruik #oranjeboven https://t.co/45MxaiWNUT
— Abemec Flevoland (@AbemecFlevoland) April 7, 2020
Tekst: Jan Geert Vedelaar
Foto’s: Janneke Straver
