De gemiddelde agrarische grondprijs in Nederland is in het derde kwartaal van 2018 met bijna 6% gedaald: van 59.800 euro per hectare (in het tweede kwartaal) tot 56.400 euro per hectare (figuur 1). Dat hangt voor een belangrijk deel samen met een relatief grote transactie van grasland in landsdeel West tegen een zeer lage prijs. Zonder deze transactie zou de grondprijs zijn uitgekomen op 58.600 euro per hectare, 2% onder de prijs in het eerste kwartaal.
Prijzen van bouwland en grasland
De gemiddelde prijs van grasland is in het derde kwartaal van 2018 met 8% gedaald tot 51.300 euro per hectare (figuur 1). Exclusief de hiervoor genoemde transactie (met een zeer lage prijs), zou de gemiddelde prijs van grasland zijn afgenomen met bijna 3% tot 54.300 euro per hectare. De gemiddelde prijs van bouwland is in het derde kwartaal van 2018 opnieuw gestegen, van 66.700 euro in het tweede kwartaal tot 68.800 euro per hectare (figuur 1), een plus van 3%. De prijs van snijmaïsland steeg nog meer, met 9% tot 68.100 euro per hectare in het derde kwartaal. Dit grondgebruik is niet afzonderlijk in figuur 1 opgenomen, maar is onderdeel van het totaalcijfer van landbouwgrond.
Figuur 1 Prijs (euro/ha) onverpacht gras- en bouwland en totaal (gras-, bouw- én maïsland samen), 2015Q4 -2018Q3 (per kwartaal)
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.
Grondmobiliteit
In het derde kwartaal van 2018 is 5.200 hectare landbouwgrond verhandeld (figuur 2), tegen 5.800 hectare in het derde kwartaal van 2017 (-11%). Gemeten over de laatste vier kwartalen (2017Q4 tot en met 2018Q3) is in totaal 35.400 hectare grond in andere handen overgegaan, dat is een kleine 3% minder dan de 35.800 hectare in dezelfde periode een jaar eerder (2016Q4-2017Q3). De relatieve grondmobiliteit – het verhandeld areaal afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – over de vier laatste kwartalen komt uit op 1,95%. Een vergelijking van de grondmobiliteit met die in het voorgaande kwartaal is niet zinvol door het seizoenspatroon met weinig transacties in het derde kwartaal.
Figuur 2 Grondmobiliteit (ha) onverpachte agrarische grond in Nederland, 2015Q4-2018Q3 (per kwartaal)
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.
Overzicht Landsdelen
Aan de hand van vier landsdelen wordt een indruk gegeven van de regionale verscheidenheid in de agrarische grondmarkt. Deze landsdelen zijn opgebouwd uit de veertien groepen van landbouwgebieden (zie verantwoording). Landsdeel Zuid kent meestal de hoogste gemiddelde grondprijzen (zie figuur 3), vanaf 2012 gemiddeld 16% boven het Nederlandse gemiddelde. Landbouwgrond in landsdeel Noord is het laagst geprijsd, gemiddeld 16% onder het landelijk niveau (van 2012 tot nu).
Kaart 1 Agrarische grondprijs (euro per hectare) en mobiliteit (hectare) per landsdeel vergeleken met het totale areaal cultuurgrond, 3e kwartaal 2018
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.
Landsdeel Noord
De gemiddelde agrarische grondprijs in landsdeel Noord is in het derde kwartaal van 2018 vrij sterk gedaald, met 11% tot 48.200 euro per hectare (kaart 1 en figuur 3). Dat is ook ruim onder (bijna 8%) de gemiddelde grondprijs over heel 2017 van 52.200 euro per hectare.
In de laatste vier kwartalen (2017Q4-2018Q3) is in landsdeel Noord 9.000 hectare landbouwgrond verhandeld (figuur 2). Dat is 6% minder dan in dezelfde periode een jaar daarvoor (2016Q4-2017Q3). De relatieve grondmobiliteit– het verhandeld areaal afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – over de laatste vier kwartalen bedroeg 1,6%.
Landsdeel Oost
In landsdeel Oost is de gemiddelde agrarische grondprijs in het derde kwartaal van 2018 met 5% gestegen tot 62.700 euro per hectare (kaart 1 en figuur 3).
In de laatste vier kwartalen (2017Q4-2018Q3) is in landsdeel Oost 11.000 hectare grond verhandeld (figuur 2). In vergelijking met het jaar daarvoor (2016Q4-2017Q3) is de mobiliteit met 600 hectare (6%) toegenomen. De relatieve grondmobiliteit – het verhandeld areaal afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – is gestegen van 1,9% tot 2,0%.
Figuur 3 Prijs (euro per hectare) onverpacht agrarische grond (gras-, bouw- en maïsland samen) naar landsdeel 2015Q4-2018Q3 (per kwartaal)
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.
Landsdeel West
De gemiddelde agrarische grondprijs is in landsdeel West in het derde kwartaal van 2018 sterk beïnvloed door een vrij grote transactie met grasland tegen een zeer lage prijs. De grondprijs in het derde kwartaal is hierdoor gedaald tot 45.400 euro per hectare (kaart 1 en figuur 3). Exclusief deze transactie komt de prijs uit op 57.800 euro per hectare, dat is iets (3%) onder de grondprijs in het tweede kwartaal.
De grondmobiliteit is in landsdeel West licht afgenomen (figuur 2): van ruim 5.200 hectare in de periode 2016Q4-2017Q3 tot bijna 5.100 hectare over de laatste vier kwartalen (2017Q4-2018Q3). De relatieve grondmobiliteit– het verhandeld areaal afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – over de laatste vier kwartalen bedroeg 2,4%.
Landsdeel Zuid
In landsdeel Zuid is de gemiddelde agrarische grondprijs in het derde kwartaal van 2018 uitgekomen op 70.500 euro per hectare (kaart 1 en figuur 3), vrijwel gelijk aan de prijs in het tweede kwartaal. De prijs in het derde kwartaal ligt 6% boven de grondprijs over heel 2017 van 66.500 euro per hectare.
Het verhandeld areaal landbouwgrond is in landsdeel Zuid met 8% gedaald (figuur 2): van 10.600 hectare over 2016Q4-2017Q3 tot 9.700 hectare over de laatste vier kwartalen (2017Q4-2018Q3). De relatieve grondmobiliteit – de verhouding tussen de verhandelde landbouwgrond en het totaal areaal landbouwgrond – is afgenomen van 2,2% tot 2,1%.
Bron: Kadaster, 30-10-2018
