Het vergroten van de weerbaarheid van de plant, dat is de belangrijkste eigenschap van biostimulant EVR. Groente- en fruittelers Matijs en Peter Beers uit Marknesse zetten vooral in de sluitkool (witte kool en spitskool) EVR in om de plant te versterken. “We willen voorkomen dat trips een mooie landingsbaan heeft.”
Bij iedere spuitbeurt spuit Beers EVR mee. “De consument accepteert niet dat er roest op de kool zit. Trips zorgt voor de bruine spikkeltjes, wat als gevolg heeft dat de handel dat niet accepteert”, vertelt Matijs Beers. Het blijkt enorm kostbaar om de kool vrij te maken van de roestplekken. “In tegenstelling tot uien zien we dat we ondanks de trips even goed honderd ton opbrengst van het land kunnen halen”, haakt Peter Beers in, “Maar als je het product niet meer kunt aanleveren vanwege kwaliteitseisen, kost het uiteindelijk wel veel opbrengst.”
Druk van trips
De druk van trips is een blijvende zorg van de telers. Het familiebedrijf teelt twaalf hectare peren, veertig hectare bloemkool en zestien hectare witte kool en spitskool. “De trips in kool is dezelfde trips als in uien. Als ze op de naastgelegen percelen gaan uienrooien, dan zijn wij aan de beurt. We zien nu de trips zelf in de mais zitten. Bovendien ligt ons bedrijf pal tegen de kassen voor zaadteelt aan. Als de ramen daar open gaan, dan vliegt trips zo over”, schetst Matijs Beers. Zijn vader vult hem aan. “Het moet niet veel gekker worden. Op een gegeven moment moet je zo veel spuiten. Ik vraag me ook af of het stapelen van middelen wel de goede weg is. Ik ben ervan overtuigd dat je dan resistentie krijgt. Daarom zijn we op zoek gegaan naar een combinatie met een groen middel.”
De inzet van EVR start al vóór het uitplanten door drie liter per hectare EVR tijdens de plantbedbereiding mee te spuiten. EVR kan naast biostimulant ook ingezet worden als ‘wetting agent’. Dit met als doel om de waterhuishouding in de bovengrond te optimaliseren en weggroei van de jonge planten te bevorderen. Een goed groeiende plant is minder gevoelig voor ziekten en plagen. Bij iedere gewasbehandeling wordt één liter per hectare EVR mee gespoten. Vanaf medio augustus begint het trips-seizoen en dan wordt er om de week gespoten met onder andere Tracer en Flipper. “Afgelopen september was het dertig graden. Dan is het ook mis. De trips vermeerdert in die omstandigheden als een gek”, legt Matijs Beers uit.
‘Mexicaanse plant’
Etiënne van Regenmortel van Jadis Agri in Schiedam is leverancier van EVR. Hij werkt daarin sinds 2020 samen met Holland Fyto. Jadis Agri is twintig jaar geleden begonnen in additieven en premixen voor de mengvoer waarin EVR werd toegepast. Vooral in producten die ammoniak in het dier omzetten in stikstofverbindingen. De inzet van plantversterkende middelen zag Van Regenmortel in Mexico. “Met weinig of geen chemie zag je dat ze het voor elkaar kregen om met plantversterkers de kiemkracht, beworteling maar ook de waterhuishouding in de bouwvoor te verbeteren. Met als resultaat een sterkere plant. We zijn toen gaan kijken of en hoe we dit ook onder de Nederlandse omstandigheden konden toepassen.”
De grondstof van EVR wordt gewonnen uit Yucca schidigera, die in de woestijnachtige gebieden in de Verenigde Staten en Mexico groeit. Het hoge percentage saponinen in de plant heeft de aandacht getrokken van de wetenschap, die in onderzoek heeft aan kunnen tonen dat specifi ek dit type steroïde saponinen de plant aanzet tot verhoogde weerbaarheid en oppervlaktespanningsverlagende eigenschappen bezit. Saponinen zitten van nature in iedere plant en maken die weerbaar tegen aanvallen van pathogenen, insecten en vraat door slakken. Het gehalte aan saponinen is gerelateerd aan de mate van stress waaraan een plant blootgesteld wordt. De Yucca wordt toegepast in verschillende producten. “Door de bittere smaak, kleverige karakter en de sterke geur zien we dat EVR tevens de plant minder aantrekkelijk maakt voor trips, maar bijvoorbeeld ook de Suzuki-fruitvlieg, een enorm probleem in de fruitteelt.”
Geen geneesmiddel
Belangrijke eigenschap is de versterkte weerbaarheid van de plant. “Want EVR is geen geneesmiddel. Als er al veel insecten of schimmels zijn ben je eigenlijk al te laat met het toepassen. EVR zorgt ervoor dat de plant beter in balans blijft. Het eigen afweersysteem is gestimuleerd.” Luizen en trips hebben een voorkeur voor korte ketensuikers zoals glucose en fructose (tafelsuiker). Het koolhydraatprofi el van EVR bevat geen korte ketens maar langere complexere suikerketens. Dit maakt planten bespoten met EVR minder aantrekkelijk voor zuigende insecten.
Vanuit Jadis Agri zijn op verschillende Nederlandse proefvelden proeven gedaan en is de stap naar de akker- en tuinbouw gezet. “Regelmatig is met EVR het één-plus-één-is-drie-effect aangetoond”, vertelt technisch manager Gerbert Barneveld van Holland Fyto. Momenteel is er een aanvraagprocedure gaande om een EU-basisstofregistratie te verkrijgen voor EVR “Wij zien duidelijk een verhoogde weerbaarheid tegen insecten en schimmels bij toevoeging van EVR. Bovendien zien we een sterke verbetering in de bedekking en opname van gewasbeschermingsmiddelen, bladmeststo‑ en en biostimulanten. Nu we sinds dit jaar in de beheersing van valse meeldauw in uien het middel mancozeb moeten missen, zullen we nog meer de weerbaarheid van de plant moeten vergroten.”
Voor Holland Fyto zijn biostimulanten belangrijk in de vergroeningsstrategie, nu steeds meer middelen niet meer zijn toegelaten. “Het terecht of onterecht verbieden of uit de markt nemen van synthetische middelen, dwingt de sector tot het onevenredig snel moeten vinden van andere oplossingen die e‑ ectief maar vooral ook nog betaalbaar moeten blijven. Daarom kijken we ook nadrukkelijk naar onder andere plantextracten die de natuurlijke weerbaarheid versterken. Met EVR zijn al veel proeven gedaan, waarbij we vrijwel altijd gunstige e‑ ecten hebben kunnen vaststellen in verschillende gewassen.”
Geen resistentie
Matijs en Peter Beers hebben EVR in eerste instantie ingezet om de schurftdruk in de appels te verlagen. “We hebben de biostimulant meegespoten en zagen effect”, vertelt Matijs Beers. Het teeltbedrijf uit Marknesse was met de inzet van EVR één van de pioniers. Nu richten ze zich voornamelijk op de sluitkool met dit middel, maar denken ook na over de peren. Zoals EVR zich in de praktijk bewijst bij Beers is hetzelfde effect gezien in onder andere uien, wortelen, witlof en aardappelen. “Eigenlijk is er geen middel waar EVR niet mee gemengd kan zijn”, vertelt Etiënne van Regenmortel, “Het grote voordeel is dat groene middelen als EVR, in tegenstelling tot chemie, niet op DNA werken. Dus zal er ook geen resistentie optreden.”
Peter Beers is blij met de toevoeging van EVR in de strijd tegen trips, al realiseert hij zich wel dat als de druk van trips dusdanig groot wordt, er geen kruit tegen gewassen is. “Daarom hebben we ook naar de hardheid van het water gekeken. We spuiten leidingwater. Met de waterontharder hebben we de hardheid van 8,5 naar één teruggebracht. Dit moet de oplosbaarheid en stabiliteit van middelen verbeteren. In combinatie met EVR hopen we dat de inzet nog e‑ ectiever wordt.”
Tekst: Martin de Vries
Beeld: Martin de Vries en Holland Fyto
