De uienbranche staat er goed voor. Dat was de algehele conclusie na het Symposium Uienteelt 2.1 bij uien- en sjalottenspecialist De Groot en Slot in Broek op Langedijk. Er zal door de gehele keten wel keihard gewerkt moeten worden om die positie te behouden, zo stelt organisator Peter Vroegindeweij: "Dit jaar is er veel aandacht voor kwaliteit en opbrengst. Vanuit de telers krijgen we daarnaast ook veel vragen over de ziekteresistentie van de rassen."
Export
Dat geldt zeker voor de uien die geëxporteerd worden en dat gebeurt, zoals al jaren, met het overgrote merendeel van de uienteelt: "Het gat dat is ontstaan door de boycot van Rusland moest opgevangen worden. Brazilië is dit jaar een belangrijke afzetmarkt geworden. De Brazilianen eten het liefst een blanke ui, dus we merken dat telers meer belangstelling hebben voor deze rassen."
Rassenkeuze
Daarnaast zien ze bij De Groot en Slot ook een toenemende vraag naar vroege en middelvroege rassen: "Hybound is een betrouwbaar vroeg ras. Bovendien is hij ook geschikt voor langdurige bewaring." De keuze voor een vroeg ras is mede ingegeven door het onstuimige oogstseizoen. Veel akkerbouwers proberen met hun rassenkeuze het natte najaar voor te zijn. "De uiteindelijke keuze hangt van veel meer factoren af. Wat is het teeltdoel? Wil je direct af-land verkopen of ga je ze lang bewaren? Teel je voor een uienschillerij dan is de grofheid weer veel belangrijker. Alle ras-ontwikkelingen ontstaan door vragen vanuit de markt. Wij laten ons inspireren door de telers zelf en we merken wel dat de Nederlandse akkerbouwers geen makkelijke oogst hebben gehad dit jaar. De opbrengstverschillen zijn erg groot, maar de nattigheid waarmee telers dit najaar te maken hebben gehad zorgt er wel voor dat timing een agendapunt is geworden."
Wat in grote mate ook mee kan spelen in de keuze voor een vroeg, middelvroeg of laat ras is de mate waarin het ras resistent is tegen ziektes als valse meeldauw of een fusarium schimmel. "Nieuwe rassen zoals Hyfive, Hystore en Hyway zijn allemaal ontwikkeld om een toegevoegde waarde te vormen in de markt. Hystore is bijvoorbeeld erg sterk op het wortelgestel. Hierdoor is het ras zeer geschikt voor gronden waarop niet of nauwelijks beregent kan worden. Het ras heeft nu drie jaar op proefvelden meegedraaid en na deze praktijkervaringen bij enkele telers is het nu tijd om deze ui breed uit te zetten."
Qua veredeling is de bron voor fusarium-resistentie nog niet honderd procent, maar in de praktijk zorgt het nieuwe ras Hysky wel voor een reducering van ongeveer driekwart op normale of licht besmette gronden. "Teeltrotatie is erg belangrijk om ziektes te voorkomen. Het is dan ook niet zo dat akkerbouwers nu de rotatie kort kunnen houden, omdat er rassen zijn met een hogere resistentie. Het is de combinatie: ziekteresistentie verhogen en teeltrotatie toepassen wat zorgt voor een betere kwaliteit en hogere opbrengst."
Primeur: rode ui in Rijnsburger teeltgebied
Samen met de onderzoeks- en veredelingsafdelingen van partner Bejo Zaden hebben de veredelingsspecialisten van De Groot en Slot een meeldauwresistent rode bewaarui voor het Rijnsburger teeltgebied . Deze introductie is uniek omdat er voor het Rijnsburger teeltgebied momenteel nog geen rode ui op de markt is die meeldauwresistentie in zijn genen heeft. "Het ras is volop in productie. In 2016 zal het te zien zijn op de demovelden in Nederland. De eerste praktijkervaringen zullen in het teeltjaar 2017 bekend zijn", aldus Jaap Jonker van De Groot en Slot.
Op het symposium bleek verder dat de consument reductie van gewasbeschermingsmiddelen bij de productie van voedingsgewassen steeds vaker als voorwaarde stelt. Gera van Os (CAH Vilentum) vertelde over het belang van een goede bodem en over de bewustwording dat een duurzame bodem voor telers echt belangrijk is om over 10 of 20 jaar nog steeds goede kwaliteitsuien te kunnen telen. Tot slot was er nog aandacht voor de groei van Social Media onder de uientelers. Ook automatisering en digitalisering mag natuurlijk niet ontbreken, maar de kern blijft volgens Vroegindeweij om een kwalitatief goede ui te leveren: "Wat we produceren en exporteren moet van goede kwaliteit zijn en blijven. Alleen op die manier behouden we ons sterke marktpositie als wereldspeler in de uienhandel."
