Een bodemanalyse is de ‘bouwtekening’ van de bodem. Dat motto hanteert Marco van Gurp van N-xt Soil Services al jarenlang in zijn bedrijfsfilosofie. Van Gurp hanteert hiervoor de Kinsey-Albrecht methode: ”Pas als alles klopt aan die bodemtekening kunnen gewassen optimaal groeien. Bemesting is in onze visie datgene aanvullen wat de bodem niet kan leveren.” N-xt Soil Services heeft hiervoor een vijfstappenplan ontwikkeld dat telers op weg helpt naar een uitgebalanceerde, stabiele en gezonde bodem.
Stap 1: ‘Het renoveren van het huis’
In de eerste stap ligt de focus op de uitwisselingscapaciteit van de bodem en de verhoudingen tussen onder andere calcium, kalium, magnesium en natrium. Van Gurp: “Het hier uit voortvloeiende advies legt de basis voor een leefomgeving met een rijk bodemleven.” Bert Lassche heeft een melkvee en akkerbouwbedrijf in Luttelgeest (Noordoostpolder): “Ook wij hebben de grond laten analyseren volgens de Kinsey-Albrecht methode. Daar kwam uit dat het organische stof gehalte vrij laag was. Evenals het magnesiumgehalte”, aldus Bert Lassche. Om deze disbalans aan te pakken stelde Van Gurp een plan op om zorg te dragen voor een actiever bodemleven bij Lassche.
Stap 2: ‘De bewoners terug in huis brengen’
Het stimuleren van bodemleven is de tweede stap in het bodem verbeterproces. Bodemleven zorgt volgens Van Gurp voor een goede afbraak van organische stof uit mest, compost en gewasresten. Hierdoor worden mineralen en spoorelementen beter beschikbaar. De juiste verhouding is daarin cruciaal. Het stimuleren van bodemleven heeft volgens Van Gurp alleen effect als de omstandigheden gunstig zijn: “Het huis” van de biologie moet goed staan.” Akkerbouwer Arnold van Woerkom uit het Flevolandse Bant begon hier al jaren geleden mee. Hij gebruikt voornamelijk groenbemesters als bodemstimulans: “We zaaien overal groenbemesters in na het oogsten. Daar waar wortelactiviteit is, stimuleer je het bodemleven. Na vroeg geoogste producten zaaien we een mengsel in van vijftien zaden. Die laten we staan totdat we in het voorjaar land gaan klaarmaken voor het volgende seizoen.” Van Woerkom gaat dus in het najaar niet meer ploegen: “Onverteerd organisch materiaal moet je nooit onderwerken.”
Stap 3: ‘De koelkast gevuld houden voor de bewoners’
In de derde stap ga je als teler echt verschil zien. Omdat er in deze fase vooral gestuurd wordt op vorming van organische stof (groenbemesters, toedienen van compost en/of dierlijke mest, alsmede een afstemming in de vruchtwisseling) verbetert de mineraalverhouding in de bodem. Van Woerkom: “Wat we zien aan de bodem kan ik niet in woorden omschrijven. Dat moet je met eigen ogen zien. Als ik dat nu vertel komt het waarschijnlijk wat overdreven over, maar we hebben sinds de toepassing van het vijfstappenplan van N-xt Soil Services echt een hele mooie structuur, dat is bijna niet te geloven. De grond is 33 procent afslibbaar en valt met niets uit elkaar. Ook zijn er nergens kluiten te vinden. Een ander belangrijk item voor mij is dat we aantoonbaar meer inhoudelijke kwaliteit in ons voedsel hebben verkregen.”
Ook bij Akkerbouwbedrijf Gebbink in Espel zien ze een duidelijke verbetering in de bodemstructuur. Dat is niet alleen zeer prettig voor de kwaliteit van het product en de bodem, maar ook voor de bemestingsruimte heeft dat duidelijke voordelen. Nico Gebbink: “N-xt producten zijn zeer efficiënt waardoor er ruimte
beschikbaar blijft om voldoende mest en/of compost aan te voeren. Bodemeffecten van dit maximaal aansturen zijn dat onze gronden minder slempgevoelig zijn en de grond wordt beter bewerkbaar. Het werkt dus ook nog een stuk prettiger.”
Stap 4: ‘Woonomstandigheden optimaliseren’
Hier begint eigenlijk een totaal nieuw proces. Als je stap één tot en met drie op orde hebt, dan komen stap vier en vijf vanzelf, zo stelt Van Gurp vast. “Het draait in deze stap om het bijsturen van de hoeveelheid sporenelementen. De Kinsey-Albrecht analyse geeft precies aan welke hoeveelheden spoorelementen aangevuld moeten worden. Dit gebeurt per element op bodemniveau, maar kan ook op gewasniveau bijgestuurd worden. Door de eerste drie stappen te volgen is er in deze fase veel minder input nodig.” Bij Gebbink zijn de opbrengsten hoger en de opkomst egaler. “Hier zagen we eigenlijk pas het eerste echte visuele resultaat: meer constante groei”, aldus Gebbink.
Stap 5: ‘Inrichten’: dingen aanvullen die niet voorhanden zijn
Pas in de laatste fase wordt het gebruik en effect van N-xt meststoffen zichtbaar. In de vorige stap is vastgesteld welke eigenschappen er nodig zijn om alles verder te optimaliseren. Op basis van gewasbehoefte wordt er bijgestuurd met de hoofdbemestingselementen stikstof, fosfaat, kali magnesium en zwavel. Bert Lassche: “Wij hebben alle gewassen bemest met kalisulfaat en het grasland met kieseriet. Daarnaast zijn alle percelen voorzien van extra elementair zwavel. Verder zijn de gewassen bemest met een vloeibare bodemmeststof N.P. (inclusief. Magnesium). Om het organische stof gehalte op te krikken gebruiken we ruige stalmest en champost (champignonmest, red.). De gewassen stonden er dit jaar goed op, maar om resultaat te kunnen waarnemen moeten we eerst weer de grond analyseren en dat is de volgende stap die uitgevoerd gaat worden.”
“Een goede balans speelt een grotere rol dan grondsoort”
Kern van de werkwijze is het bepalen van de bezettingsgraad op het klei-humuscomplex, ook wel TEC (Total Exchange Capacity) genoemd. Het draait hierbij om de totale hoeveelheid mineralen die de bodem kan vasthouden. Dit is maatwerk en verschilt van perceel tot perceel. Zandgronden hebben nou eenmaal andere eigenschappen dan kleigronden, hetgeen overigens niet wil zeggen dat de ene ondergrond minder goede opbrengsten kan leveren dan de andere. “Een goede balans speelt een grotere rol dan de grondsoort”, aldus Van Gurp. “Als de bodem eenmaal in evenwicht is, hoeft alleen maar de gewasonttrekking aangevuld te worden. De verhoudingen in de bodem bepalen de opbrengst en kwaliteit, niet de mineraalvolumes.”
Meer informatie over N-xt Soil Services?
Marco van Gurp – N-xt Soil Services
Tel. 06 – 1055 4238
E-mail: marco@n-xt.com
Website: www.n-xt.com
