Door een tekort aan seizoenarbeiders kunnen sommige percelen in de groente- en fruitteelt niet worden geoogst, aldus de Telegraaf. Om de druk te verlichten pleit LTO Nederland, de brancheorganisatie voor de land- en tuinbouw, ervoor dat het makkelijker moet worden gemaakt om arbeidskrachten buiten de Europese Unie (EU) te werven.
Het personeelstekort in de Nederlandse landbouw blijft voorlopig aanhouden. Zo’n 49.000 banen in de agrarische sector worden namelijk gevuld door werknemers uit de zogeheten MOE-landen: Midden- en Oost-Europa. In toenemende mate kiezen de arbeidsmigranten uit deze landen echter voor een baan in eigen land. De reden hiervoor is dat de economie in de meeste MOE-landen op volle toeren draait. In 2018 groeide de Poolse economie met maar liefst 5,1 procent. De werkloosheid nam sinds 2014 af van 13 procent naar 5 procent, terwijl de lonen stegen.
Inkomsten mislopen
De tekorten geven problemen voor de groente- en fruitoogst in Nederland, waardoor Nederlandse landbouwers inkomsten mislopen. Bovendien heeft het tekort aan Nederlandse productie mogelijk tot gevolg dat groente en fruit geïmporteerd moeten worden uit landen met een lagere standaard op het gebied van onder meer duurzaamheid.
Alternatieven
De Nederlandse ondernemers moeten nu op zoek naar alternatieven. Een mogelijkheid is het aantrekken van arbeidsmigranten van buiten de EU, zoals door LTO Nederland wordt bepleit. Daarnaast zijn er drie andere mogelijkheden om het personeelstekort te beperken.
Robotisering
De eerste is robotisering. Door mechanisatie en innovatie zijn eenvoudig minder werknemers nodig en hun aantal neemt in de landbouw inderdaad al jaren af. Toch is dit niet altijd het antwoord, aangezien de oogst van groente en fruit minder makkelijk te mechaniseren is dan bijvoorbeeld akkerbouwproducten. Er vindt in de tuinbouw weliswaar innovatie plaats, zoals de inzet van robots die met behulp van beeldherkenning rijpe vruchten plukken, maar de toepassingen zijn nog relatief beperkt en de kosten aanzienlijk. Door veredeling van producten zou machinaal oogsten op termijn wel gemakkelijker kunnen worden. Zo bezien biedt robotisering pas op de lange termijn een oplossing voor het personeelstekort in de sector.
Arbeidsomstandigheden
Een meer direct effect levert het verbeteren van de arbeidsomstandigheden. De inzet van werknemers uit Oost-Europa is de afgelopen jaren regelmatig in verband gebracht met slechte huisvesting of andere vormen van benadeling van werknemers. Deze arbeidsmigranten zullen hogere eisen stellen nu het loonverschil tussen Oost- en West-Europa kleiner wordt. Het verbeteren van huisvesting, loon of arbeidsomstandigheden maakt het aantrekkelijker voor buitenlandse werknemers om toch in Nederland te komen of te blijven werken.
Profileren als alternatief voor het Verenigd Koninkrijk
Tenslotte kunnen agrarische ondernemers zich profileren als alternatief voor het Verenigd Koninkrijk. De dreigende brexit heeft inmiddels al gezorgd voor verzwakking van het Britse pond, waardoor het loon voor Poolse seizoenarbeiders in zloty minder waarde heeft. Onzekerheid over onder meer arbeidsvoorwaarden na de brexit en de toenemende xenofobie onder de Britten zijn extra redenen voor Polen om op zoek te gaan naar werk in andere lidstaten.
Bron: ABN AMRO – Insights
