Na het vervallen van de toelating van Reglone en Finale zijn voor de chemische loofdoding van aardappelen alleen Beloukha, Quickdown en Spotlight Plus toegelaten. In 2019 is onderzoek gestart naar de beste strategie zonder en met inzet van mechanische methoden.
Het onderzoek is uitgevoerd door Delphy in opdracht van en gefinancierd door de Brancheorganisatie Akkerbouw in het kader van het ‘Actieplan Plantgezondheid’.
Volvelds spuiten in pootaardappelen
Een belangrijke bevinding is dat een vitaal sterk gewas pootaardappelen met alleen volvelds bespuitingen met de toegelaten middelen onvoldoende doodgaat. In de proef met pootaardappelen werd gewerkt met een mooi sterk gewas Fontane op een perceel in de Noordoostpolder. De eerste bespuiting met Quickdown op 30 juli werd gevolgd door een bespuiting op 6 en 12 augustus met Quickdown resp. Spotlight of in de omgekeerde volgorde. Op 5 september werd de proef geoogst. Het blad was toen niet volledig afgestorven, er waren nog vrij groene stengels aanwezig en die zaten nog vrij vast aan de knollen. Starten met Spotlight gevolgd door 2 bespuitingen met Quickdown leek iets minder te werken. Met de start met Spotlight was de hoeveelheid bovenmaats (> 55 mm) met 8 ton/ha betrouwbaar meer dan de 4,7 ton/ha bij start met Quickdown. Bij start met Reglone – gevolgd door Spotlight en Quickdown – was de hoeveelheid bovenmaats met 2,8 ton/ha nog lager.
Er is dus een alternatief nodig. In de proef werd ook gewerkt met het nog niet toegelaten middel Z. Dit product is zuur waardoor het blad kapot gaat. Het effect is sterker dan het resultaat van een start met Quickdown of Spotlight. Ook een behandeling met heet schuim werd als eerste behandeling ingezet. Hiermee werd eveneens een goed effect bereikt. Deze methode zal echter nog opgeschaald moeten worden van inzet in plantsoenen voor onkruidbestrijding naar een machine die minimaal 12m breed werkt.
Voor alle keuzes geldt dat als de loofdoding langzamer verloopt dan bij start met Reglone dat er dan eerder gestart zal moeten worden om uit de maat groeien te voorkomen.
Mechanische methoden
Veel telers rijden liever niet om de 3 of 6 meter door het gewas voor een mechanische behandeling. Vooral onder natte omstandigheden is dit geen goede methode. Als er water in de sporen komt te staan dan kan dit meer rotte knollen geven en het rooien kan moeilijker worden. Bij consumptieaardappelen kan loofklappen bij een ras met een groot knolnest meer groene knollen geven.
In de pootaardappelproef werd een vergelijking gemaakt tussen starten met klappen (30 juli) gevolgd door Beloukha of Spotlight (3 augustus) en Quickdown (12 augustus). Ook werd gekeken naar starten met Quickdown (30 juli) gevolgd door klappen op 5 augustus en spuiten met Beloukha of Spotlight op 6 augustus en een bespuiting met Quickdown op 12 augustus. Van al deze methoden was het effect op de stengels ongeveer hetzelfde en goed. Bij starten met klappen werd ook een vergelijking gemaakt met toepassing van een Loofdoes met Spotlight. De stengels stierven hierdoor duidelijk sneller af. Het effect op opbrengst en sortering van alle methoden met klappen kwam dicht bij het resultaat van Reglone.
In de proef werd ook nog gekeken naar looftrekken. Deze methode werd vrij laat ingezet (8 augustus) waardoor de aardappelen iets meer uit de maat gegroeid waren. Op zich werkte looftrekken prima.
Consumptieaardappelen
Op proefboerderij Rusthoeve (Zeeland) werd in consumptieaardappelen van het ras Melody ook een proef aangelegd. De resultaten van deze proef komen goed overeen met die van de proef pootaardappelen. De beste resultaten werden bereikt met starten met middel Z (nog niet toegelaten) gevolgd door Spotlight en Quickdown en klappen gevolgd door Spotlight of Quickdown. De strategieën met 3 volvelds bespuitingen (starten met Quickdown gevolgd door Quickdown en Spotlight of Spotlight en Quickdown of middel X en Spotlight en starten met Spotlight gevolgd door tweemaal Quickdown) werkten alle 5 minder goed. Dit was ook te zien aan een iets lagere score voor huidvastheid.
Algemene conclusie
Een vitaal gewas is met alleen 3 volvelds bespuitingen met tweemaal Quickdown en eenmaal Spotlight niet snel genoeg dood te krijgen. In dergelijke gewassen zal gekozen moeten worden voor een andere aanpak, zoals looftrekken, loofbranden, loofklappen gevolgd door chemie of starten met Quickdown gevolgd door loofklappen en vervolgens weer chemie.
Omdat de loofdoding zonder Reglone en Finale moeilijker wordt is het – vooral bij sterke rassen – raadzaam om te zorgen voor een gewas dat wat eerder af wil gaan rijpen. Dit kan bespoedigd worden door voor te kiemen en het rustig aan te doen met de stikstof.
Er wordt gewerkt aan een toelating voor middel Z. Het zal nog enkele jaren duren eerdat dit voor elkaar is.
Het is nodig om het onderzoek in 2020 voort te zetten.
Publicatie
Een rapport met de volledige resultaten en een Powerpoint bestand zijn te vinden op de website van Delphy en in het dossier over het Actieplan Plantgezondheid op de website van BO Akkerbouw.
Bron: Delphy
