Het nieuwste paradepaardje van kist-handling fabrikant Mechatec uit Tollebeek is de BF 280 kistenvuller. Het prototype is afgelopen winter getest en de nul-serie machines worden tijdens de oogst van 2017 voor het eerst ingezet bij het inschuren van aardappelen en uien. Mechatec-eigenaar Henk Petter spreekt van een “doorbraak voor de akkerbouw.”
De kistenvuller werkt met een zeer lage bandsnelheid en levert continu een dikke laag product. “Het grote voordeel daarvan is dat beschadigingen tijdens het kisten-vulproces echt tot een absoluut minimum wordt beperkt”, aldus Petter. “Waar andere systemen grote transportsnelheden of grote hoogtes moeten overbruggen kunnen wij het geoogste product feitelijk op de bodem van de kist neerleggen. Er is nauwelijks nog sprake van valhoogte.”
Volledig afvullen
Vooral voor de gevoelige producten een ideale oplossing, maar de kistenvuller biedt meer voordelen: maximale capaciteit en een brede vlakke aflegging: “Met deze machine kunnen telers zonder schud- of trilsysteem de kist over de volledige breedte afvullen. De kist is over een meter breed vlak afgelegd. Het bewaarproduct kan dus direct na het vullen de koeling in.”
Luchtlekkage voorkomen
In een geautomatiseerd proces is vlak afleggen heel belangrijk, want anders krijg je in de bewaring te maken met luchtlekkage voor de droogwand: “Dat zorgt voor bewaarverlies en is inefficiënt. Daar waar de lucht wel goed doorheen kan, wordt goed gedroogd. Maar waar meer hoogte is of het product dichter in elkaar zit (met meer grond), zorgt dat voor een hoger risico dat daar niet gedroogd wordt. Zeker bij vochtigere omstandigheden speelt dat aspect een grote rol tijdens een bewaarseizoen.”
“Terug naar het oude systeem van direct in de kist laden”
Ontwikkelingsproces
De vraag voor een dergelijke machine komt volgens Petter met name voort vanuit praktijkervaringen. Vooral aardappel- en uientelers die zoeken naar een kistenvuller met een hoge capaciteit hebben interesse in deze innovatieve techniek. “Mede naar aanleiding van deze vragen hebben we een nieuwe vultechniek ontwikkeld”, zo stelt Petter. “We willen hiermee weer terug naar het ‘oude’ systeem waarin direct in de kist wordt geladen. Bunkervullers zijn daarvoor ook niet altijd ideaal, omdat dat meer schurende punten geeft. Bij een afgehard product gaat dat wel, maar bij een vers product – zoals pootgoed of gevoelige consumptieaardappelen bijvoorbeeld – verlangt men dat je meer en sneller in dezelfde tijd kunt verwerken omdat er altijd met grote volumes wordt gewerkt.”
Lees verder onder afbeelding
Van prototype tot productiemodel
Aan elke nieuwe ontwikkeling gaat een denkproces vooraf. Dat was bij de BF280 kistenvuller niet anders, maar tussen het eerste besluit om een nieuwe techniek te gaan ontwikkelen tot het uitrollen van deze machine eind augustus zit een extreem korte looptijd: “Nadat we werkelijk begonnen waren met het maken van een prototype waren we binnen een half jaar klaar om daadwerkelijk het productiemodel te gaan bouwen. Gelukkig konden we net voor de oogstperiode leveren, want de belangstelling om de kistenvuller nog tijdens het lopende seizoen te gebruiken is groot.”
Werking
Het vullen van de kist begint vanuit een inmiddels redelijk bekend principe: bij de afstapelaar. Daar staat een veilig aantal kisten op. “Als er twee kisten op staan pakt de hefbalk de kist boven de onderste kist op. Die wordt dus vrijgemaakt en rolt direct in de goede positie in de machine. Ondertussen is de machine begonnen met bufferen op de bufferband. Dat is een band van twee meter lang en een meter breed. We kunnen daar tot maximaal dertig centimeter hoog op bufferen. De valhoogte is dan nog steeds minimaal, want we leggen het geoogste product bijna letterlijk op de band.”
Vingerband systeem
Gedurende dat bufferproces wordt de kist op zijn plaats gezet en is de verticaalband al in de kist gezakt. “Als de verticaalband helemaal onderin is, dan start het roteren van de transportband van de verticaalband en ook de transportband van de bovenband die tijdens het bufferen stilstond. De dikke laag die daar gegenereerd is, wordt volgens een ‘vingerbandsysteem’ met de verticaalband omlaag gebracht. In theorie kan er op die manier al 55 tot 60 kilo aardappelen per ‘bak‘ verwerkt worden.”
Ondanks de relatief lage bandsnelheid worden de kisten dus supersnel gevuld. Petter: “De hele cyclus vanaf het invoeren van de kist, de band naar beneden en afvullen tot het weer starten met bufferen en kistwissel aan de onderkant duurt ‘zeggen en schrijven’ 27 seconden.”
Dynamic Flow Control
Het Dynamic Flow Control-systeem bovenop de machine zorgt ervoor dat de bakken altijd optimaal gevuld zijn. “Als de verticaalband naar beneden gaat, moeten de bakken (als we op niveau vullen) altijd voor zeventig tot tachtig procent gevuld zijn. Het Dynamic Flow Control-systeem regelt de aanvoer naar de verticaalband. Dat gebeurt midden in het proces vanaf de bovenkant. De snelheden zoeken elkaar daar op, zodat de verticale en horizontale banden in balans zijn. Daardoor kun je vlot een groot volume wegleggen waardoor beschadiging zeer gering is.”
Vingerstand
Belangrijk aspect voor die snelle en vlakke kistenvulling is de optimalisatie van de vingerstand: “Door de vingerstand in het midden hoger te zetten dan aan de zijkant van de bakken is er tijdens de overloop van de horizontale band naar de verticale band een automatische uitrol naar de zijkant. Dat geeft onderin direct een vlakke afleg. De onderste laag is al vlak, maar de optimalisatie zit hem vooral in de bovenste laag natuurlijk. Zelfs de hoeken van de kist zijn perfect gevuld.”
Universeel systeem
Efficiency en capaciteit gaan dus hand in hand bij deze nieuwe machine van Mechatec: “Zeker voor mensen die in korte tijd veel willen verladen zijn deze aspecten heel belangrijk. Om die groep nog meer tegemoet te komen is de kistenvuller voorzien van een mogelijkheid om elke laag aan het eind te schudden: Dan ‘klinkt’ het in, mits het droog genoeg is natuurlijk. En dat kan doordat die band door de kist loopt. Producten als witlof en wortelen kunnen daarmee ook goed verwerkt worden. Dat is het mooie van dit systeem: het is een universeel systeem.”
Afstelbare vingers
“We zijn een stap verder met de introductie van dit systeem. Er zit nog meer in de pen, maar deze machine is een lang gekoesterde wens. Een zeer productvriendelijke, degelijke machine met een hoge capaciteit. Dat wil iedereen, maar het realiseren is vaak erg moeilijk. Vooral dankzij de afstelbare hoogtes van de vingers, waarmee we lagen vlak af kunnen leggen is het meest belangrijke ontwikkelingspunt. Hierdoor halen we een hoge capaciteit, leggen direct vlak af en hoeven we niet meer te schudden.”
“Voor mensen die veel product verwerken is dit echt een uitkomst”
Petter beseft heel goed dat bijvoorbeeld uientelers graag willen schudden om meer volume te kunnen bergen: “Een schudsysteem waarmee je tien tot vijftien procent meer opslagcapaciteit kan realiseren is voor deze groep natuurlijk erg zinvol. Maar als het product het toelaat, is deze nieuwe kistenvuller ideaal om zeer efficiënt veel volume te verwerken. De machine kan met gemak 280 m3 per uur aan. Voor mensen die veel product verwerken is dit echt een uitkomst.”
Modulebouw
De BF280 kistenvuller onderscheidt zich doordat hij standalone – ook als er lage capaciteit nodig is – zijn werk kan doen, maar ook als een beest tekeer kan gaan in een stapelsysteem. “Die flexibiliteit is uniek, zeker omdat het modulebouwsysteem gebruikt kan worden in combinatie met stapelsystemen die later weer bij het kistenwassen of -legen gebruikt kan worden.”
