Het bestuur van ZLTO sprak op woensdag 17 maart met de Noord-Brabantse waterschapsbond. Daarin zijn de vier Brabantse waterschappen vertegenwoordigd. Het belangrijkste gespreksonderwerp was de door de waterschappen gepubliceerde ‘oproep voor anders handelen in het belang van het grondwater in Brabant’.
De waterschappen willen dat vooral doen door meer water vast te houden, meer water te infiltreren en minder water te onttrekken.
Financiële consequenties
Als boeren en tuinders willen we handelingsperspectief. De verdrogingsproblematiek voelen we aan den lijve, dus de urgentie is bekend. Restrictieve regels en sancties wijzen we af, want ze brengen de oplossing niet dichterbij. Droogteschade en natschade hebben financiële consequenties. Het resultaat van een jaar hard werken wil geen enkele ondernemer zien verdrogen of verzuipen. Als waterconservering omslaat in veel te natte teeltomstandigheden, kan het inkomen van agrariërs in gevaar komen. Dat moet goed afgewogen worden en daar moet een antwoord op komen.
Water vasthouden
De waterschappen zeggen het signaal goed gehoord te hebben. Gemiddeld genomen zou de grondwaterstand in Brabant met 10 cm verhoogd moeten worden. In natte gebieden waar de peilen nu al hoog zijn kan dat minder dan 10 cm zijn; in hoge gebieden (veel) meer. Juist op de hoge flanken moet het regenwater worden vastgehouden waar de druppel valt.
Vrijheid van teeltkeuze
De vrijheid van teeltkeuze wordt door ZLTO fel verdedigd. De ondernemer is verantwoordelijk voor de keuze welk gewas hij waar teelt; niet het waterschap of provincie. De waterschappen delen deze mening. Het is de taak van het waterschap om vooraf aan te geven in welke mate de ondernemer mag uitgaan van een bepaalde grondwaterstand of watervoorziening. De ondernemer kan dan vervolgens afwegen of hij het risico wil lopen op te natte of droge omstandigheden.
Verdeling grondwatervoorraad
De waterschappen willen dat de provincie een verdeling maakt van de grondwatervoorraad voor de verschillende gebruikersgroepen: drinkwater, industrie, landbouw, natuur en inwoners. Met zo’n wens komt het vergunningensysteem weer dichterbij, terwijl we daar juist vanaf waren in een groot deel van Brabant. Ook doet deze uitspraak denken aan quotering. Allemaal termen die leiden tot negatieve energie, administratieve rompslomp en beperkingen. Dat is precies wat we niet willen, namelijk het verdelen van de koek in plaats van het vergroten er van. De waterschappen zeggen dat het maken van regels geen doel op zich is, maar een uiterst middel om in geval van calamiteiten toch nog voldoende ‘koek’ voor alle partijen te hebben om grote schade te voorkomen. Dat kan zijn financiële schade maar ook onomkeerbare schade aan natuur.
Toewerken naar Bestuursconvenant Grondwater
Samen met de waterschappen, de provincie, natuurorganisaties, waterbedrijven en industrie willen we tot een nieuwe overeenkomst komen over grondwater. Met alle stakeholders willen we tot gezamenlijke uitgangspunten komen waaraan we willen voldoen. Op een soortgelijke manier hebben we in 2014 een overeenkomst gesloten over beregenen uit grondwater, waar destijds het nieuwe beregeningsbeleid uit kwam. Het nieuwe gezamenlijke convenant moet input zijn voor de plannen die de provincie Noord-Brabant ontwikkelt rondom bodem en water. Die worden eind dit jaar vastgesteld.
Standpunt beregenen tegen droogte
ZLTO vindt het volgende:
- Het gebruik van water door boeren voor de voedselproductie is hoogwaardig gebruik van deze natuurlijke hulpbron. Zeker in vergelijking met het gebruik van ‘drinkwater’ voor het toilet doorspoelen, auto’s wassen en tuinen besproeien.
- In de winterperiode moet een veel groter deel van de neerslag vastgehouden worden. Boeren hebben daarbij vaak wel de hulp nodig van de waterbeheerder.
- Grondwaterberegening is een middel dat boeren liever niet inzetten. Beregening kost immers tijd, geld en water. Beregening moet daarom de sluitpost zijn voor de watervoorziening.
- Boeren en tuinders gebruiken slechts een fractie van het water dat op hun landerijen wordt opgevangen voor beregening. Agrariërs die aantoonbaar zuinig zijn met water of water aan het bodem- en watersysteem toevoegen, moeten wij daarvoor belonen. Wij denken daarbij aan extra beregeningsruimte.
- Beregening is in het groeiseizoen essentieel om gezonde gewassen te telen. Het zorgt voor een maximale opbrengst én voorkomt dat toegediende meststoffen, zoals stikstof, uitspoelen naar het grond- en oppervlaktewater. Nutriënten horen in de plant, niet in het water.
- Het belang van waterconservering, het vasthouden van regenwater, mag er niet toe leiden dat in neerslagrijke periodes onevenredige schade ontstaat als gevolg van wateroverlast.
Lobby
Het overleg met de waterschappen toont opnieuw aan dat we als ZLTO moeten schaken op verschillende borden. Dit overleg ging vooral over de strategische aanpak op de middellange termijn. Hoe het gaat uitpakken is nog onzeker, maar we hebben wel het gevoel dat we er in geslaagd zijn om onze kernpunten opnieuw duidelijk te maken. Daarmee droeg het gesprek bij aan onze lobby om de waterbeschikbaarheid voor de agrarische sector in Brabant te behouden en te verbeteren, inclusief grondwaterberegening.
Bron: ZLTO
