Op een idyllische hoekje van het dorpje Ulrum (Noord-Groningen) staat de boerderij van de familie Hospers. Terwijl een testvlucht vanaf het nabijgelegen defensievliegveld op Lauwersmeer overvliegt, vertelt eigenaar Cor Hospers over de tijd dat de troepen van Napoleon door het gebied trokken. De ‘elens’ afgeleid van het woord edelen beheerste destijds het straatbeeld. Tegenwoordig zijn het vooral akkerbouwers die de scepter zwaaien rondom boerderij ‘Nieuw Elens’ in Ulrum.
Er is veel veranderd de afgelopen tijd bij Maatschap Hospers. Dochter Menna werkt inmiddels één dag in de week mee op het bedrijf van haar ouders en dat brengt ook een soort van nieuw elan – hetgeen lijkt op Nieuw Elens, maar daar niets mee te maken heeft – met zich mee. Cor Hospers: “We zijn gaan nadenken over de teelten, de invulling van onze bewaarplaatsen en de benodigde mechanisatie.”
Aardappelbewaring
De eerste grote verandering is het stopzetten van de aardappelbewaring in de eigen schuur. Menna Hospers: “Mijn vader heeft al vanaf het begin af aan pootgoed in het bouwplan gehad, maar omdat het een risicovolle teelt is, hebben we in goed overleg besloten daarmee te stoppen. Tot twee jaar geleden sorteerden we onze eigen pootaardappelen nog in deze schuur, maar sinds vorig seizoen verhuren wij deze schuur, inclusief pootaardappelsorteermachine, aan een pootgoedteler uit de buurt. De schuur is ook voorzien van bewaarcellen waar de aardappels in opgeslagen kunnen worden. We verbouwen zelf helemaal geen aardappelen meer, maar verhuren wel een aantal percelen voor de pootgoedteelt en faciliteren tegelijkertijd in sorteer- en opslagmogelijkheden.”
Cor Hospers: “Uien zijn binnen ons bouwplan een hele belangrijke teelt geworden”
Uienteelt
De tweede stap is de uienteelt, dat sinds vier jaar een vaste plek in het bouwplan heeft. Cor Hospers: “Uien zijn binnen ons bouwplan een hele belangrijke teelt geworden. We telen pas vier jaar gele uien, met wisselende resultaten, van het ras Hypark.”
“We werken het liefst met lichte machines om de waterdoorlaatbaarheid van de grond te waarborgen. Wij zijn heel gericht met de gewassen bezig, zodat we ook minder last hebben van extreme weeromstandigheden als we het hebben over structuurschade of bodemverdichting. En dat heeft ook een waarde. Het land ligt er direct mooi bij als het in de herfst geploegd is.”
Menna Hospers: “Met deze CHD-veldspuit kunnen we nog gerichter werken”
CHD-veldspuit
Vader en dochter hebben veel mechanisatie zelf, van rooiers tot mechanische schoffels. Met de nieuwe CHD-landbouwspuit probeert men bij Maatschap Hospers de uienteelt nog iets bij te sturen door mangaan en spoorelementen toe te dienen. Menna Hospers: “Het beste is natuurlijk een lekkere regenbui, want we mogen in Noord-Groningen niet beregenen op aardappelen. Uien mogen wij alleen maar beregenen als ze niet in de buurt van aardappelen staan. We zijn dus heel afhankelijk van het weer.”
“Om toch nog iets bij te kunnen sturen hebben we een nieuwe spuit aangeschaft met 25 centimeter doppen, waardoor we nog gerichter kunnen werken met de landbouwspuit. Deze gloednieuwe CHD-veldspuit is voorzien van GPS, een spuitcomputer en een camera die ook tijdens het wegtransport goed van pas komt.”
Loonwerk
Een goed werkende, toekomstbestendige veldspuit is belangrijk, want Hospers-senior gebruikt de spuit ook voor een stukje loonwerk. “Het is best een hele investering. Maar omdat ik nog wat spuitwerk voor andere boeren hier in de omgeving doe, zochten we wel naar een spuit die nauwkeurig en goed werk verricht.” Een tweede voordeel is dat de vooras van de twintig jaar oude trekker meestuurt. Hierdoor kan Hospers ook op moeilijk bereikbare plekken goed spuiten. “We kunnen ontzettend kort draaien. Hierdoor komt de spuit overal goed tot zijn recht en krijgen we zelfs op draaipunten een mooi egaal spuitbeeld.” Daarnaast zijn ze bij Hospers ook gespecialiseerd in het looftrekken van pootaardappelen.
Spinazieteelt
Helemaal nieuw is de spinazieteelt en dit is in feite de derde en (voorlopig) laatste stap die genomen is om het bedrijf verder te optimaliseren. De familie schafte hiervoor een mechanische schoffelmachine aan om de spinazie goed te kunnen bewerken. Cor Hospers: “Nieuwe teelten zijn altijd uitdagend, zolang er maar een goed opbrengstperspectief aan vast zit. We hebben al een keer spinazie in ons bouwplan gehad en daar hadden we geen vervelende ervaringen mee. Toch is het een tijdje weggeweest, omdat het gewas gedroogd moet worden en tijdens dat proces mag het gewas niet beschadigd worden. Het moet dus een stukje uit elkaar liggen en daar hadden we de ruimte niet voor. Nu we gestopt zijn met de aardappelteelt is er wel ruimte in de schuur ontstaan om de spinazie goed te laten drogen.”
Toekomstplannen
Het toekomstbeeld? Ja, daar kunnen zowel Cor als Menna nu nog weinig over zeggen. Duidelijk is wel dat ze het bedrijf niet groter wil laten groeien, maar dat ze de kracht halen uit de kleinschaligheid. Menna Hospers: “Hierdoor blijft er meer tijd over om in het veld te monitoren en aan goede teeltbegeleiding te doen.”
Ook is het al vrij snel duidelijk dat vader en dochter elkaar prima aanvullen, nog dagelijks genieten van het werk als akkerbouwer en het liefst elke dag op de akkers doorbrengen. Cor Hospers: “Als het aan mij ligt, ga ik door tot mijn zeventigste en dan zien we wel hoe het verder loopt hier.”
