Goed bemesten binnen de krappe gebruiksnormen is lastig voor veel akkerbouwers. Dat was de uitkomst van de Themamiddag van de Commissie Bemesting Akkerbouw Vollegrondsgroenten (CBAV) op 18 februari in Nijkerk.
Wel kunnen ondernemers met een goede bemestingsplanning de effecten van de mestwetgeving beperken. Ook komen er binnenkort enkele equivalente maatregelen beschikbaar die voor sommige boeren extra bemestingsruimte maken. Daarnaast helpt de CBAV de boeren met nieuwe bemestingsadviezen in het Handboek Bodem en Bemesting hun opbrengsten en bodemvruchtbaarheid te optimaliseren.
Klaas Hoekstra, bestuurslid van de NAV, gaf in het openingswoord aan dat de akkerbouwsector en de Brancheorganisatie Akkerbouw objectieve bemestingsadviezen belangrijk vind. Daarom is in 2015 de financiële ondersteuning van de CBAV ook weer gestart. Het belang van de CBAV werd door vrijwel alle aanwezigen onderkend. Uit de presentaties en levendige discussie bleek ook dat de CBAV nog heel wat werk te verzetten heeft. Er zijn nog veel vragen over de bemestingsadviezen en de toepassing van de adviezen in de praktijk.
Gebruiksnormen beperken bemestingsruimte
Veel akkerbouwers hebben op de één of andere wijze last van de gebruiksnormen. De één kan door de lage fosfaatnormen zijn fosfaatafvoer met het product niet compenseren, de akkerbouwers op de zuidelijke zandgronden (Limburg en Noord-Brabant) en op löss kunnen voor de meeste gewassen slechts 80% van het stikstofadvies bemesten. Voor tarwe en gerst zijn de normen op een aantal percelen te laag om voldoende eiwit in het gewas te krijgen. Verder is er zorg of de fosfaattoestand van de gronden op een voldoende hoog peil blijft om een maximale gewasopbrengst en kwaliteit te garanderen.
Romke Postma van NMI en Willem van Geel van Wageningen UR lieten zien dat met een goede bemestingsplanning gezorgd kan worden voor een optimale opbrengst en bodemvruchtbaarheid binnen de gebruiksnormen. Een perceelsgerichte bemesting zorgt ervoor dat op een vruchtbaarder perceel N en P gespaard kan worden welke op een ander perceel ingezet kan worden. Gewassen met een hoog saldo optimaal bemesten ten koste van gewassen met een lager saldo kan het financieel rendement (beperkt) verbeteren. Daarnaast kan met bijmestsystemen (zoals gewassensing) in aardappelen en plaatsing van mest in de rij bij maïs de efficiëntie verhoogd worden. Recent is een notitie over het opstellen van een bemestingsplan in het Handboek Bodem en Bemesting opgenomen. In de discussie gaven boeren aan dat er wel veel mogelijk is, maar dat dit al snel ten koste gaat van het economisch rendement.
Effecten mestbeleid op bodemvruchtbaarheid nog onduidelijk
Een duidelijk beeld over een toe- of een afname van de bodemvruchtbaarheid ontbreekt nog. Karst Brolsma van Eurofins Agro liet zien dat het organisch stofgehalte in de afgelopen 30 jaar min of meer stabiel gebleven is. Wel is de hoeveelheid beschikbaar fosfaat in gronden in de Noordoostpolder gedaald in de afgelopen 10 jaar. Ook gedaald zijn het N-gehalte in runderdrijfmest en in graskuilen. Van gewasgehaltes in akkerbouwgewassen heeft Eurofins Agro geen betrouwbare gehaltes.
Equivalente maatregelen geven mogelijk extra ruimte
Jaap Schröder van Wageningen UR gaf uitleg over equivalente maatregelen: maatregelen die een boer meer stikstofruimte kunnen opleveren binnen de nitraatnorm. Er zijn nu drie maatregelen in onderhandeling tussen de sector en het Ministerie van EZ: rijenbemesting in mais, minder dierlijke mestgebruik en hogere opbrengsten. Van equivalente maatregelen moet goed onderbouwd zijn dat ze of het stikstofoverschot verlagen of het deel van het overschot dat uitspoelt, de uitspoelfractie, verlagen.
Vernieuwing van bemestingsadviezen
Tot slot presenteerde Janjo de Haan van Wageningen UR de noodzaak voor het vernieuwen van bemestingsadviezen gezien de veranderingen in de akkerbouw en de gewijzigde analysemethoden van veel laboratoria. De CBAV gaat haar adviezen beoordelen op kwaliteit en geeft ook anderen de mogelijkheid om de CBAV te vragen nieuwe adviezen op kwaliteit te beoordelen. Met Eurofins Agro worden nu de adviezen gebaseerd op een extractie met 0.01M CaCl2. In 2013 is al een eerste onderzoek naar een nieuw fosfaatadvies uitgevoerd. Binnenkort verschijnen adviezen voor pH en Mg op basis van de CaCl2-methode in het Handboek Bodem en Bemesting. In de discussie werd vastgesteld dat het van belang is ook goede streefwaarden voor de bodem vast te stellen met de nieuwe methoden, vooral voor fosfaat.
Bron: CBAV
